Lắng đọng canxi ở khớp là gì? Điều trị lắng đọng canxi ở khớp

Lắng đọng canxi là một tình trạng trong đó các tinh thể canxi tích tụ trong các khớp hoặc các cấu trúc xương xung quanh khớp. 

Lắng đọng canxi ở khớp là gì?

Bệnh lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate dihydrat (CPPD) xảy ra khi các tinh thể CPPD tích tụ trong hoặc ngoài các khớp. Triệu chứng của bệnh này có thể chỉ là những biểu hiện nhẹ dần đến các cơn đau viêm khớp cấp tính, được biết đến với tên giả gout hoặc bệnh tinh thể canxi pyrophosphat cấp tính.

Tình trạng lắng đọng tinh thể CPPD (canxi hóa sụn khớp) thường tăng dần theo độ tuổi, có thể không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ. Các khớp như khớp gối, khớp cổ tay, khớp bàn ngón chân, khớp mu và cột sống thường gặp tình trạng canxi hóa sụn khớp này. Cả nam giới và nữ giới đều có nguy cơ bị bệnh.

Nguyên nhân chính xác của bệnh lắng đọng tinh thể CPPD vẫn chưa được chứng minh rõ. Tuy nhiên, bệnh thường liên quan đến các yếu tố khác như chấn thương khớp (bao gồm cả phẫu thuật), mức độ magiê máu thấp, bệnh gout, bệnh thừa sắt (hemochromatosis) và tuổi già. Có vẻ như tình trạng lắng đọng tinh thể CPPD phát sinh sau khi sụn khớp thoái hóa hoặc có sự thay đổi trong chuyển hóa của các mô bị tổn thương.

Trong một số trường hợp, yếu tố di truyền có thể đóng vai trò là nguyên nhân gây lắng đọng canxi thường là các biến thể trên nhiễm sắc thể, và các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện hoàn toàn ở độ tuổi 40.

Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng protein ANK đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất quá mức pyrophosphat ngoại bào, từ đó thúc đẩy sự hình thành của các tinh thể CPPD. Protein ANK hoạt động như một chất vận chuyển pyrophosphat từ nội bào ra ngoại bào, nơi mà các tinh thể CPPD được hình thành.

Bệnh lắng đọng canxi apatit là sự tích tụ không bình thường của apatit, một khoáng chất quan trọng trong xương và răng, và đóng vai trò quan trọng trong chứng khớp vai Milwaukee, một bệnh phá hủy khớp phổ biến ở người cao tuổi, thường xảy ra ở khớp vai và khớp gối.

Các tinh thể apatit nhỏ thường lắng đọng để tạo thành các khối, có thể được nhuộm màu tím khi sử dụng Wright stain và màu đỏ sáng khi sử dụng alizarin red S. Để xác định chúng cần sử dụng kính hiển vi điện tử hoặc kỹ thuật nhiễu xạ tia X.

Biểu hiện khi bị lắng đọng canxi ở khớp

Tình trạng lắng đọng canxi trong khớp có thể dẫn đến viêm khớp cấp, viêm khớp bán cấp hoặc viêm khớp mạn tính, thường xảy ra ở khớp gối hoặc các khớp lớn khác ở ngoại vi. Do đó, tình trạng này có thể có các triệu chứng tương tự như nhiều loại viêm khớp khác.

Cơn đau cấp tính đôi khi có thể giống với triệu chứng của bệnh gút, nhưng thường ít nghiêm trọng hơn. Có thể không có triệu chứng của bệnh lắng đọng tinh thể CPPD giữa các cơn đau cấp, hoặc các triệu chứng chỉ ở mức độ nhẹ và diễn ra liên tục ở nhiều khớp, tương tự như bệnh viêm khớp dạng thấp hoặc thoái hóa khớp.

Tiên lượng của các cơn đau riêng lẻ do bệnh lắng đọng tinh thể CPPD cấp tính thường là rất tốt. Tuy nhiên, tình trạng viêm khớp mãn tính có thể xảy ra, gây hủy hoại khớp nặng và đôi khi dẫn đến tình trạng tương tự như bệnh khớp thần kinh (bệnh khớp Charcot).

Chẩn đoán lắng đọng canxi ở khớp

Để chẩn đoán các loại bệnh lắng đọng canxi trong khớp, các bước sau cần được thực hiện:

Xét nghiệm dịch khớp:

• Thu thập mẫu dịch khớp từ vùng bị đau hoặc viêm.
• Phân tích dịch khớp để xác định sự có mặt của tinh thể và các chỉ số viêm khác nhau.

Xác định các tinh thể bằng kính hiển vi:

• Sử dụng kính hiển vi để quan sát mẫu dịch khớp và xác định có sự xuất hiện của các tinh thể và hình dạng của chúng.

Nghĩ đến bệnh lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate dihydrat (CPPD):

• Đặc biệt cần nghĩ đến bệnh lắng đọng tinh thể CPPD ở các bệnh nhân cao tuổi có các triệu chứng đau khớp, đặc biệt là trong trường hợp viêm khớp.

Chẩn đoán xác định bệnh lắng đọng tinh thể CPPD:

• Cần phải thấy được các tinh thể hình thoi hoặc hình trụ trong dịch khớp khi xem dưới kính hiển vi phân cực.

Loại trừ các nguyên nhân khác:

• Dịch khớp trong các cơn đau cấp thường có dấu hiệu của viêm, do đó cần loại trừ bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn và bệnh gút.
• Loại trừ bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn thông qua kết quả nhuộm Gram và nuôi cấy tìm vi khuẩn.
• Loại trừ bệnh gút dựa trên sự không có tinh thể urat trong dịch khớp viêm.

Chụp X-quang hoặc siêu âm:

• Được chỉ định nếu không thể lấy được mẫu dịch khớp cho xét nghiệm.
• Phát hiện các đường đôi hoặc nốt canxi hóa trên phim X-quang hoặc trong siêu âm, đặc biệt là ở vùng xơ sụn, có thể giúp cho việc chẩn đoán, mặc dù không loại trừ hoàn toàn bệnh gút hoặc nhiễm khuẩn.

Điều trị lắng đọng canxi ở khớp

Để điều trị tình trạng lắng đọng canxi trong khớp, các biện pháp sau có thể được thực hiện:

Tiêm corticosteroid vào khớp:

• Bác sĩ có thể tiêm corticosteroid trực tiếp vào khớp để giảm các triệu chứng của viêm và đau.

Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs):

• Indomethacin, naproxen, hoặc các NSAIDs khác thường được sử dụng ở liều kháng viêm để kiểm soát các cơn viêm cấp tính nhanh chóng.

Duy trì colchicin:

• Colchicin được sử dụng để điều trị các cơn đau cấp tính, tương tự như trong bệnh gút. Liều lượng thường là 0,6 mg uống 1 - 2 lần mỗi ngày để giảm tần suất tái phát các cơn đau cấp tính.
• Đối với các trường hợp có triệu chứng của tràn dịch cấp tính, bác sĩ có thể thực hiện việc hút dịch và tiêm corticosteroid dạng este vi tinh thể trực tiếp vào ổ khớp. Điều này giúp giảm viêm và đau một cách hiệu quả.

Hy vọng qua nội dung bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn lắng đọng canxi ở khớp là gì, khi có bất kỳ dấu hiệu nào của lắng đọng canxi trong khớp hoặc vấn đề về cơ xương khớp, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được kiểm tra và tư vấn về điều trị phù hợp. Việc không chủ động xử lý vấn đề này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bạn.

Xem thêm: Tiêm Corticoid vào khớp có ảnh hưởng gì, cần lưu ý gì?