Đau gót chân là gì? Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Đau gót chân thường ảnh hưởng đến mặt dưới hoặc mặt sau của gót chân của bạn. Đây là một bộ phận nâng đỡ cả cơ thể, do đó bạn có thể bị đau gót chân khi đứng quá lâu hoặc chạy nhiều. Mặc dù đau gót chân hiếm khi là triệu chứng của một tình trạng nghiêm trọng, nhưng nó có thể cản trở các hoạt động bình thường của bạn, đặc biệt là tập thể dục.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau gót chân

Gót chân có thể bị đau theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân, diễn tiến của bệnh.

Đau: đau hoặc nhức ở bất kỳ vị trí nào ở gót chân, nhưng những vùng thường gặp nhất là bên dưới hoặc phía sau gót chân. Đau dữ dội hoặc đau âm ỉ, đau tăng khi đứng, có thể đau lan dọc theo phần dưới bàn chân, hoặc lan lên bắp chân.

Sưng đỏ: Sưng đỏ và sờ nóng vùng gót chân, cổ chân là dấu hiệu của tình trạng viêm quanh gót chân, cổ chân. Viêm khớp hay viêm bao hoạt dịch do nhiễm khuẩn, do va chạm chấn thương, do bong gân, hoặc do bệnh lý tự miễn.

Hạn chế vận động: Đau gót chân có thể gây hạn chế các vận động tại khó khăn cho việc đi lại và tham gia các hoạt động hàng ngày.

Tê: Đau gót chân có thể kèm theo tê hoặc ngứa ran từ mắt cá xuống phía sau, bên trong hoặc mặt dưới của gót chân.

Tác động của đau gót chân đối với sức khỏe

Đau gót chân không để lại hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh đau gót chân

Thường đau gót chân không để lại biến chứng nặng nề, nhưng đau gót chân có thể làm mất khả năng vận động và ảnh hưởng đến các cử động hàng ngày của bạn, có thể làm ảnh hưởng đến việc đi lại làm mất thăng bằng, té ngã.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hẹn gặp chuyên gia chăm sóc sức khỏe nếu bạn bị đau gót chân đáng kể mà không cải thiện trong vài tuần.

Những ai có nguy cơ mắc phải đau gót chân?

Người béo phì, người trung niên, phụ nữ thường xuyên đi giày cao gót, vận động viên hoặc người có tật bẩm sinh ở chân có nguy cơ gặp phải hiện tượng này nhiều hơn.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải đau gót chân

Nhiều yếu tố đã được biết là yếu tố nguy cơ phát triển hội chứng đau gót chân, bao gồm: Hạn chế về khớp mắt cá chân, béo phì, những công việc đòi hỏi phải đứng trong thời gian dài, vòm bàn chân cao, chênh lệch chiều dài chân, độ dày đệm gót chân, mất cân bằng cơ, bệnh lý thần kinh, tư thế bàn chân, chạy quá mức, lối sống ít vận động, tuổi cao, giới tính nữ, mang giày không phù hợp, hoạt động thể thao.

Viêm cân gan chân: Viêm cân gan chân là tình trạng viêm của cân gan chân, một dải mô xơ ở lòng bàn chân giúp nâng đỡ vòm bàn chân. Viêm cân gan chân xảy ra khi cân gan chân bị quá tải hoặc căng quá mức. Điều này gây ra những vết rách nhỏ trong các sợi của cân mạc, đặc biệt là nơi cân mạc tiếp xúc với xương gót chân.

Viêm cân gan chân có thể phát triển ở bất kỳ ai nhưng nó đặc biệt phổ biến ở những nhóm các vận động viên, viêm cân gan chân có thể xảy ra sau một thời gian tập luyện căng thẳng, đặc biệt là ở những vận động viên chạy bộ, múa ba lê, thể dục dụng cụ, những người chạy quãng đường dài, tạo áp lực lên bàn chân.

Bạn cũng có thể bị bệnh viêm cân gan chân khi công việc của bạn phần lớn thời gian đi bộ hoặc đúng trên bề mặt cứng như công nhân, giáo viên. Những người có bàn chân bẹt có nguy cơ mắc bệnh viêm cân gan chân cao hơn.

Gai gót chân: Gai gót chân là sự phát triển bất thường của xương tại khu vực xương gót chân. Nó là do hậu quả của viêm gan chân kéo dài, đặc biệt là ở những người béo phì, người chạy bộ, giày bị mòn, giày không vừa hoặc không đảm bảo có thể làm trầm trọng thêm vấn đề.

Gai gót chân có thể không phải là nguyên nhân gây đau gót chân ngay cả khi được chụp X-quang. Trên thực tế, chúng cũng có thể được tìm thấy ở những người không bị đau hoặc không có vấn đề ở gót chân.

Viêm gót chân: Trong tình trạng này, trung tâm của xương gót chân trở nên bị kích thích do đi giày mới hoặc do tăng cường hoạt động thể thao. Cơn đau này xảy ra ở phía sau của gót chân chứ không phải phía dưới gót. Viêm bao gân gót chân là một nguyên nhân khá phổ biến gây đau gót chân ở trẻ em đang phát triển, năng động trong độ tuổi từ 8 đến 14.

Mặc dù hầu hết mọi trẻ em trai hoặc gái đều có thể bị ảnh hưởng, nhưng trẻ em tham gia các môn thể thao đòi hỏi phải chạy nhảy nhiều có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Viêm bao hoạt dịch: Viêm bao hoạt dịch có nghĩa là tình trạng viêm bao hoạt dịch, một túi nằm giữa nhiều khớp và cho phép các gân và cơ cử động dễ dàng khi khớp cử động. Ở gót chân, viêm bao hoạt dịch có thể gây đau ở mặt dưới hoặc mặt sau của gót chân.

Viêm khớp phản ứng: Viêm khớp phản ứng thường khởi phát từ một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa hoặc tiết niệu sinh dục. Triệu chứng phổ biến hay gặp là viêm tại chỗ gân bám vào xương – như viêm cân gan chân, viêm màng xương ngón, viêm gân Achilles, ngoài ra còn viêm niêm mạc, viêm niệu đạo. Các triệu chứng toàn thân có thể bao gồm sốt, mệt mỏi và giảm cân.

Viêm gân Achilles: Gân gót chân Achilles là một gân cơ nằm ở phần mặt sau cẳng chân, bám vào xương gót chân. Trong hầu hết các trường hợp, viêm gân Achilles (viêm gân Achilles) được kích hoạt bởi hoạt động quá sức, đặc biệt là do nhảy quá nhiều trong khi chơi thể thao. Tuy nhiên, nó cũng có thể liên quan đến việc giày không vừa vặn nếu phần lưng trên của giày ăn sâu vào gân Achilles ở phía sau gót. Ít thường xuyên hơn, nó được gây ra bởi một bệnh viêm, chẳng hạn như viêm cột sống dính khớp (còn gọi là viêm đốt sống trục), viêm khớp phản ứng, bệnh gút hoặc viêm khớp dạng thấp.

Hội chứng ống cổ chân: Chèn ép dây thần kinh nhỏ (một nhánh của dây thần kinh bên), rối loạn chức năng dây thần kinh chày hoặc đau dây thần kinh chày sau, có thể gây đau, tê hoặc ngứa ran ở vùng từ mắt cá đến gót chân. Trong nhiều trường hợp, sự chèn ép dây thần kinh này có liên quan đến bong gân, gãy xương hoặc giãn tĩnh mạch (sưng) gần gót chân.

Viêm khớp dạng thấp: Là một tình trạng rối loạn viêm mãn tính của cơ thể, do rối loạn tự miễn trong cơ thể. Ở một số người, tình trạng này có thể làm tổn thương nhiều hệ cơ quan, bao gồm da, mắt, phổi, tim và mạch máu. Khi bị viêm khớp dạng thấp ở bàn chân, người bệnh không chỉ đau gót chân mà còn có dấu hiệu mệt mỏi, sốt và chán ăn.

Biến dạng Haglund: Là tình trạng phì đại góc sau trên xương gót, xảy ra do một phần xương ở phía sau gót chân bị sưng lên khiến nó bị cọ sát vào giày khi bạn mang giày quá cứng. Bệnh chủ yếu thường gặp ở phụ nữ trẻ tuổi. Ngoài nguyên nhân chính do áp lực lặp đi lặp lại từ việc đi giày dép không vừa vặn thì nguyên nhân gây bệnh Haglund có thể do tổn thương tại chỗ xương, thần kinh, phần mềm tại gót chân.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau gót chân

Chế độ sinh hoạt:

Đau gót chân thường tự biến mất khi chăm sóc tại nhà. Đối với đau gót chân không nghiêm trọng, hãy thử các cách sau:

Nếu có thể, hãy tránh các hoạt động gây căng thẳng cho gót chân của bạn, chẳng hạn như chạy, đứng trong thời gian dài hoặc đi bộ trên bề mặt cứng.
Đá: Đặt một túi đá hoặc ngâm chân chậu nước đá gót chân của bạn trong 15 đến 20 phút ba lần một ngày.
Đôi giày mới: Đảm bảo giày của bạn vừa vặn và hỗ trợ nhiều. Nếu bạn là một vận động viên, hãy chọn giày phù hợp với môn thể thao của bạn và thay chúng thường xuyên.
Giá đỡ chân: Cốc hoặc hạt nêm mà bạn mua ở hiệu thuốc thường giúp giảm đau. Dụng cụ chỉnh hình được sản xuất riêng thường không cần thiết cho các vấn đề về gót chân.
Thuốc giảm đau không kê đơn: Aspirin hoặc ibuprofen có thể giảm viêm và đau.

Chế độ dinh dưỡng:

Thêm tinh bột nghệ, gừng vào trong các món ăn hàng ngày giúp chống viêm nhiễm hiệu quả.
Ngâm chân trong nước ấm kết hợp massage để chân được thư giãn.
Chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu canxi.

Phương pháp phòng ngừa đau gót chân hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Bạn có thể giúp ngăn ngừa đau gót chân bằng cách duy trì cân nặng hợp lý, khởi động kỹ trước khi tham gia các môn thể thao và mang giày hỗ trợ vòm bàn chân và đệm gót chân. Nếu bạn dễ bị viêm cân gan chân, các bài tập kéo căng gân Achilles (dây gót chân) và cân gan chân có thể giúp ngăn vùng đó bị thương trở lại.

Bạn cũng có thể mát-xa lòng bàn chân bằng nước đá sau các hoạt động thể thao căng thẳng. Đôi khi, những can thiệp duy nhất cần thiết là nghỉ ngơi một thời gian ngắn và đi giày hoặc chạy bộ mới.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau gót chân

Chẩn đoán đau gót chân chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng và quá trình thăm khám của bác sĩ:

Vị trí đau, tính chất cơn đau và triệu chứng kèm theo;
Tiền sử nào về bệnh viêm khớp hoặc chấn thương ở bàn chân hoặc chân của bạn;
Tuổi và nghề nghiệp của bạn;
Các hoạt động giải trí của bạn, bao gồm thể thao và tập thể dục;
Thói quen sinh hoạt, giày dép.

Bác sĩ sẽ khám cho bạn, bao gồm:

Đánh giá dáng đi của bạn: Khi bạn đi chân trần, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn đứng yên và đi lại để đánh giá cách di chuyển của chân khi bạn đi bộ;
Kiểm tra bàn chân của bạn: Bác sĩ có thể so sánh bàn chân của bạn để tìm bất kỳ sự khác biệt nào giữa chúng. Sau đó, bác sĩ có thể kiểm tra bàn chân bị đau của bạn để tìm các dấu hiệu đau, sưng, đổi màu, yếu cơ và giảm biên độ vận động;
Kiểm tra thần kinh cơ: Các dây thần kinh và cơ có thể được đánh giá bằng cách kiểm tra sức cơ, trương lực cơ, cảm giác và phản xạ gân cơ.

Cận lâm sàng:

X-quang;
MRI;
Công thức máu;
Điện cơ.

Phương pháp điều trị đau gót chân hiệu quả

Điều trị ban đầu thường là bảo tồn kéo dài từ 6 đến 8 tuần:

Thuốc giảm đau acetaminophen (paracetamol) hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin hoặc ibuprofen để giảm đau.
Nghỉ ngơi, tạm thời ngưng các môn thể thao gây ra vấn đề ở chân, giảm áp lực lên vùng gót chân, thay đổi giày dép.
Chườm đá.
Vật lý trị liệu.
Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt.
Bài tập kéo dãn vùng cổ chân, bàn chân.
Dụng cụ chỉnh hình tùy chỉnh hoặc đúc sẵn, băng ép vòm, nẹp ban đêm.
Tiêm Corticosteroid và huyết tương giàu tiểu cầu, đặc biệt khi thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm có thể giúp giảm đau ngắn hạn và thường được sử dụng khi các biện pháp bảo tồn không hiệu quả hoặc cần kiểm soát cơn đau tức thời hơn mong muốn.
Phẫu thuật: Có thể cân nhắc phẫu thuật nếu điều trị bảo tồn không hiệu quả.