Uống thuốc cao huyết áp vào lúc nào tốt nhất?

Thời điểm uống thuốc có thể ảnh hưởng đến hiệu quả và sự thoải mái của bệnh nhân. Trên thực tế, đã có nhiều nghiên cứu về việc chọn thời gian phù hợp nhất để uống thuốc huyết áp, từ đó giúp cho quá trình kiểm soát bệnh lý đạt hiệu quả tốt nhất.

Thuốc huyết áp là gì?

Chỉ số huyết áp, một thước đo quan trọng về sức khỏe, thường được biểu diễn bằng hai con số. Con số cao hơn, gọi là huyết áp tâm thu, đo áp lực của máu lên động mạch khi tim co bóp. Trong khi đó, con số thấp hơn, gọi là huyết áp tâm trương, đo áp lực của máu lên thành động mạch khi tim giãn ra.

Khi đưa ra quyết định về việc kê đơn thuốc, các bác sĩ thường xem xét chỉ số huyết áp của bệnh nhân. Mức huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên được xem là cao. Huyết áp cao có thể gây ra nhiều tình trạng sức khỏe nguy hiểm như đau tim, đột quỵ... Do đó, việc sử dụng thuốc huyết áp đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị.

Hiện có nhiều loại thuốc dùng để kiểm soát huyết áp cao, thường được cung cấp dưới dạng viên nén và uống một lần mỗi ngày. Ví dụ, có thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc chẹn alpha và cả các loại thuốc lợi tiểu khác... Những phương pháp này được sử dụng để điều chỉnh áp lực trong mạch máu và duy trì mức huyết áp ổn định.

Tác dụng khi uống thuốc huyết áp đúng thời điểm

Giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn

Trong thời điểm hiện tại, việc sử dụng thuốc điều trị huyết áp thường dùng dạng bào chế phóng thích chậm, mang lại tác dụng kéo dài trong suốt 24 giờ. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định cho bệnh nhân uống 1 - 2 viên vào buổi sáng, mỗi ngày một lần. Đối với những người khỏe mạnh, huyết áp thường giảm xuống vào ban đêm trong giai đoạn ngủ. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân mắc bệnh cao huyết áp, áp lực dòng máu vào ban đêm không giảm hoặc giảm không đáng kể so với ban ngày, ngay cả khi họ đã sử dụng thuốc vào buổi sáng. Nếu không kiểm soát tốt huyết áp vào ban đêm, nguy cơ tăng cao huyết áp vào sáng sớm sẽ tăng lên. Vì vậy, các nhà nghiên cứu gần đây đã tiến hành nghiên cứu lại và chỉ ra rằng, việc thay đổi thời điểm uống thuốc từ buổi sáng sang buổi tối có thể giúp kiểm soát áp lực dòng máu trong khi ngủ ổn định hơn.

Một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học ở Tây Ban Nha đã theo dõi hơn 19.000 người trưởng thành mắc bệnh tăng huyết áp. Kết quả cho thấy những bệnh nhân uống toàn bộ thuốc điều trị huyết áp vào ban đêm có chỉ số huyết áp thấp hơn trong suốt 24 giờ so với những người uống thuốc vào buổi sáng. Ngoài ra, việc uống thuốc huyết áp trước khi đi ngủ còn có thể cải thiện mỡ máu. Tác giả của nghiên cứu cho biết kết luận này áp dụng cho mọi giới tính, độ tuổi và cả những người mắc các bệnh kèm theo như tiểu đường hoặc bệnh thận, đồng thời đã xem xét tất cả các yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng huyết áp.

Giúp giảm nguy cơ tử vong

Các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện rằng những người thường uống thuốc vào ban đêm giảm nguy cơ tử vong do các biến cố tim mạch và mạch máu một phần hai so với những người có thói quen uống thuốc vào buổi sáng.

Các báo cáo cho thấy uống thuốc trước khi đi ngủ có thể:

• Giảm 44% nguy cơ đau tim;
• Giảm 40% nguy cơ tái tắc mạch vành (phẫu thuật mở rộng động mạch);
• Giảm 42% nguy cơ suy tim;
• Giảm 49% nguy cơ đột quỵ.

Tổng quan, kết quả cho thấy nguy cơ tử vong liên quan đến các vấn đề tim mạch giảm đến 45%.

Lý do cho điều này là việc kiểm soát huyết áp vào ban đêm rất quan trọng. Các bác sĩ giải thích rằng áp lực máu khi ngủ là chỉ số quan trọng nhất để đánh giá nguy cơ tim mạch, dù chỉ số trong ngày là bình thường hoặc tăng. Nhóm bệnh nhân uống thuốc vào ban đêm đã "giảm đáng kể" huyết áp trong khi ngủ so với những người uống thuốc vào buổi sáng.

Tuy nhiên, kết luận này chỉ áp dụng cho những người tuân thủ thói quen ngủ thông thường: Thức dậy vào ban ngày và ngủ vào ban đêm. Điều này có nghĩa là nghiên cứu không thể kết luận về thời điểm tốt nhất để uống thuốc huyết áp cho những người làm việc thường xuyên vào ban đêm. Ngoài ra, người Mỹ da đen có xu hướng có huyết áp cao hơn trung bình trong khi ngủ, do đó cần thêm nhiều nghiên cứu so sánh giữa các nhóm dân tộc.

Giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường

Hơn nữa, việc sử dụng thuốc huyết áp vào buổi tối không chỉ mang lại lợi ích kiểm soát huyết áp mà còn có thể giúp ngăn ngừa bệnh đái tháo đường. Các nhà khoa học đã giải thích rằng bệnh nhân có huyết áp cao đang đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch cao hơn khi huyết áp không được kiểm soát tốt trong khi ngủ. Vì vậy, duy trì mức huyết áp ổn định vào ban đêm có thể ngăn chặn sự tiến triển và phát triển thành bệnh tiểu đường tuýp 2. Điều này liên quan đến vai trò của các hormone như adrenalin và angiotensin trong quá trình phát triển cả hai bệnh huyết áp cao và đái tháo đường loại 2.

Ngoài thời gian uống thuốc huyết áp, cảm xúc và việc sử dụng đồng thời các loại thuốc khác cũng có ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc. Một số loại thuốc điều trị huyết áp cao còn có khả năng làm giảm hoạt động của angiotensin - một hormone gây co mạch và tăng huyết áp. Ngoài ra, angiotensin còn đóng vai trò trong việc tăng phân giải glucose (đường) từ gan và giảm sự nhạy cảm với insulin - những yếu tố có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường loại 2. Các nhóm thuốc huyết áp có liên quan đến giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nếu được sử dụng vào buổi tối trước khi đi ngủ bao gồm:

• Thuốc chẹn thụ thể angiotensin: Có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lên đến 61%;
• Thuốc chẹn beta: Tỷ lệ này tăng lên 65%;
• Nhóm ức chế men chuyển ACE: Có tỷ lệ giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường lên đến 69%.

Uống thuốc cao huyết áp vào lúc nào tốt nhất?

Mặt khác, một số chuyên gia tim mạch cũng cho rằng độ nhất quán trong việc sử dụng thuốc huyết áp là yếu tố quan trọng để đạt được hiệu quả bảo vệ tối đa. Sự biến đổi của huyết áp do việc không tuân thủ đúng liều lượng thuốc (bỏ sót một liều) thậm chí có thể tệ hơn việc huyết áp tăng cao. Do đó, để đảm bảo tuân thủ liều dùng thuốc hàng ngày, điều quan trọng là bệnh nhân phải thiết lập cho mình một thói quen uống thuốc vào cùng một giờ hàng ngày.

Liên quan đến câu hỏi "Uống thuốc cao huyết áp vào lúc nào tốt nhất?", một số quan điểm cho rằng nên uống thuốc vào buổi tối. Bệnh nhân cần hạn chế việc uống nước sau buổi trưa, thay vào đó, tăng lượng nước uống vào buổi sáng để giúp cơ thể loại bỏ chất thải.

Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ sớm có kết luận cuối cùng để cung cấp thông tin hướng dẫn về việc: ”Uống thuốc cao huyết áp vào lúc nào tốt nhất?". Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, những người mắc bệnh huyết áp cao nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thay đổi thời gian uống thuốc. Không tự ý thay đổi lịch trình điều trị mà không có sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa.