Tổng quan về bệnh khô miệng ở người già

Khô miệng xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau vì thế cách điều trị cũng khác nhau. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và nên điều trị bệnh ra sao? Hà An Pharmacy xin gửi đến quý bạn đọc toàn bộ những thông tin bạn cần biết.

Thế nào là bệnh khô miệng ở người già?

Khô miệng ở người người già là tình trạng suy giảm chức năng tuyến nước bọt khiến trong khoang miệng có ít hoặc thậm chí không có nước bọt. Thực tế, đây cũng không hẳn là một căn bệnh mà đúng hơn là sự rối loạn của cơ thể do các yếu tố tác động. 

Tình trạng này ai cũng có thể mắc phải những nguy cơ sẽ cao hơn với người lớn tuổi. Để điều trị thông thường cần sử dụng thuốc để can thiệp. Tuy rằng không quá đáng ngại nếu xuất hiện tình trạng này nhưng cũng tuyệt đối không nên xem nhẹ do nó có thể là tiền để cho nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.

Khô miệng dai dẳng là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi dễ hình thành cao răng, sâu răng, viêm lợi, áp xe. Thậm chí biến chứng gây nấm lưỡi. Khô miệng sẽ khiến người bệnh khó khăn khi ăn, ăn không ngon miệng, khát nước liên tục. Dễ gây ảnh hưởng đến giấc ngủ khi bị khô miệng khát nước về đêm, làm cho tâm lý căng thẳng khó chịu.

Thế nào là bệnh khô miệng ở người già?

Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh khô miệng

Có rất nhiều nguyên nhân khiến chúng ta bị khô miệng phải kể đến là:

Thiếu tiết nước bọt

Khác với người trẻ tuổi, người cao tuổi thường ăn và uống nước cũng ít hơn. Lý do là về giá, thận làm việc kém đi, nhiều người gặp tình trạng tiểu rắt, tiểu buốt nên sinh tâm lý ngại uống nước. 

Tuổi cao công thêm sự kém linh hoạt của các khớp xương, việc vận động khó khăn cũng là lý do khiến người già ngại di chuyển khi uống nước. Một số thuốc điều trị tim mạch huyết áp có thể gây tích nước, phải đi tiểu nhiều lần cũng khiến người cao tuổi ngại ngần hơn vì không muốn cơ thể nặng nề thêm khi uống nước. 

Do nuốt nhiều nước bọt

Tình trạng này xuất hiện ở những người có bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, áp xe nướu, mất răng hoặc đang đeo răng giả. Nhiều người già cũng có tâm lý không ổn định, hay lo âu, hoặc bị trào ngược acid dạ dày cũng là những lý do kích thích phản xạ nuốt nước bọt liên tục gây khô miệng.

Do nguyên nhân tuổi tác, lão hóa

Tuổi càng cao thì tốc độ lão hóa của con người càng bị đẩy nhanh. Và tuyến nước bọt cũng như bất cứ cơ quan nào khác trong cơ thể không nằm ngoài quy luật đó. Khoang miệng khô khốc khiến cho người bệnh khó chịu và có thể lý giải cho thói quen chép miệng ở người lớn tuổi. 

Do tác dụng phụ của thuốc 

Người lớn tuổi đa số đều phải dùng rất nhiều loại thuốc. Và một trong số đó có thể gây khô miệng. Có đến gần 400 loại thuốc có thể khiến người dùng mắc phải tình cảnh này như: Thuốc điều trị trầm cảm, thuốc chống dị ứng, thuốc giảm đau thần kinh/ thông thường...

Khô miệng do tác dụng phụ của thuốc 

Do sự thay đổi của nội tiết tố

Nguyên nhân này chủ yếu xảy ra ở phụ nữ đang trong độ tuổi mãn kinh hoặc đang mang thai. Khô miệng do thay đổi nội tiết hiếm gặp hơn các nguyên nhân khác. 

Do đang xạ trị

Người bệnh ung thư đang xạ trị ở vùng đầu hoặc cổ dễ khô miệng. Đó là do xạ trị ở vùng này có thể phá hủy cấu trúc cũng như ức chế sự hoạt động của tuyến nước bọt. 

Do tổn thương não

Tác động mạnh ở vùng đầu như ngã, chấn thương do tai nạn đều có thể phát sinh chứng khô miệng, tuy nhiên cũng hiếm gặp. 

Do hút thuốc lá nhiều

Thói quen hút thuốc lá cũng trong nhiều năm cũng là yếu tố trực tiếp dẫn đến tình trạng khô miệng. Việc sử dụng bia rượu nhiều cũng góp phần làm cho tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. 

Hút thuốc lá nhiều cũng là nguyên nhân gây khô miệng ở người già

Do viêm tuyến nước bọt

Tình trạng viêm tuyến nước bọt gây tắc nghẽn và ức chế quá trình sản sinh nước bọt. Khi đó nước bọt trở nên đặc hơn và ít đi, ảnh hưởng đến quá trình ăn uống, thể hiện rõ khi bệnh nhân ăn các món khô, món cứng. 

Do hội chứng Sjogren

Hội chứng này thuốc nhóm bệnh tự miễn, đặc trưng của bệnh là khô miệng, khô mắt, nhiều ca còn khô niêm mạc họng, khô da và khô âm đạo. 

Do các nguyên nhân khác

Sau cũng là những nguyên nhân ít gặp hơn so với những điều chúng tôi vừa liệt kê phía trên. Cụ thể như: 

• Các bệnh tự miễn khác như viêm khớp, Lupus ban đỏ.
• Các bệnh đái tháo đường, cường giáp.
• Bệnh lý về thần kinh như trầm cảm, lo âu quá mức.
• Bệnh nhân suy gan, suy thận, u não…
• Bệnh nhân bị xuất huyết giảm tiểu cầu, bệnh bạch cầu, rối loạn đông máu…

Điều trị khô miệng ở người già như thế nào?

Điều trị bệnh dựa theo nguyên tắc điều trị nguyên nhân gây bệnh kết hợp kích thích sự hoạt động của tuyến nước bọt tự nhiên. Như vậy khoang miệng sẽ có đủ nước bọt cần thiết để hoạt động bình thường. 

Để có thể nắm bắt được nguyên nhân gây bệnh, người bệnh cần được thăm khám kỹ để đánh giá chính xác mức độ bệnh nặng hay nhẹ. Ví dụ như tiền sử bệnh lý, biểu hiện chi tiết, một số xét nghiệm chuyên khoa. Tiếp đó, người bệnh cần bảo đảm tuân thủ đúng phác đồ điều trị để chữa dứt điểm hoặc ít nhất là cải thiện tối đa tình trạng bệnh. 

Không dùng thuốc gây khô miệng

Nếu nguyên nhân gây khô miệng là do tác dụng phụ của một số thuốc thì nên cân nhắc ngừng hoặc giảm liều thuốc đó, hoặc đổi sang loại khác. Nếu như loại thuốc này bắt buộc phải dùng, hãy hỏi ý kiến bác sĩ xem có thể chuyển sang dùng ban đêm được không. 

Dùng nước bọt nhân tạo

Đây là giải pháp khá đơn giản để khắc phục chứng khô miệng, tuy nhiên chỉ là giải pháp tình thế do chưa thể giúp tuyến nước bọt hoạt động trở lại. Hiện nay các loại nước bọt nhân tạo có chứa thành phần hydroxyethyl cellulose hoặc carboxymethyl cellulose.

Những thành phần này có tác dụng duy trì độ ẩm, bôi trơn các mô niêm mạc miệng. Nước bọt nhân tạo cũng khá đa dạng về quy cách cho bạn chọn như dạng gel, dạng xịt, dạng viên ngậm tan. 

Dùng nước bọt nhân tạo cải thiện khô miệng 

Sử dụng liệu pháp Florua

Đây là liệu pháp sử dụng Florua nhằm ngăn ngừa các bệnh lý về răng miệng, nhất là sâu răng do khô miệng kéo dài. Bên cạnh đó, florua cũng là khoáng chất tự nhiên giúp tăng độ ẩm cho khoang miệng. 

Có 2 cách thông dụng là dùng kem đánh răng, gel nước súc miệng hoặc sự dùng thuốc kê toa, viên ngậm chứa Florua.

Sử dụng thuốc

Nếu những biện pháp trên không cải thiện được tình trạng khô miệng thì sẽ phải cân nhắc sử dụng thuốc tăng tiết nước bọt. Hiện có 2 sản phẩm phổ biến nhất là Pilocarpine và Cevimeline, là 2 loại thuốc chủ vận nhóm cholinergic.

Bệnh khô miệng ở người già là căn bệnh rất khó chịu và đem lại nhiều bất tiện trong cuộc sống. Vì vậy chúng ta hãy chủ động quan tâm chăm sóc cho sức khỏe người cao tuổi trong gia đình nhiều hơn để phòng và điều trị bệnh được sớm nhất.

Ánh Vũ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp