Tiền sản giật và huyết áp cao: Hội chứng nguy hiểm cho mẹ bầu

Tình trạng huyết áp cao của phụ nữ mang thai gây nguy hiểm đến sức khỏe cả mẹ và con như thế nào và biến chứng của huyết áp cao gây tiền sản giật là gì? Hãy tham khảo bài viết sau để tìm lời giải đáp cho mối liên hệ giữa tiền sản giật và huyết áp cao nhé.

Huyết áp cao khi mang thai

Huyết áp cao là gì?

 Mẹ bầu thường lo lắng về nguy cơ bị tiền sản giật và huyết áp cao

Khi tim co bóp, áp lực máu tác động lên thành mạch để bơm máu đi khắp cơ thể gọi là huyết áp. Cao huyết áp còn gọi là tăng huyết áp có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Trong quá trình mang thai, mẹ bầu bị tăng huyết áp nặng hoặc không kiểm soát được có thể gây ra các biến chứng cho cả mẹ và con.

Phụ nữ có chỉ số huyết áp trước lúc mang thai hoàn toàn bình thường nhưng lại bị huyết áp cao khởi phát vào nửa sau của thai kỳ (sau tuần thứ 20), nghĩa là đã bị tăng huyết áp thai kỳ. Bệnh này thường hết sau khi sinh bé, song tăng huyết áp thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao sau này.

Biến chứng của cao huyết áp 

Huyết áp cao trong thai kỳ có thể khiến tim và thận của mẹ bầu hoạt động nhiều hơn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh đột quỵ, tim mạch, bệnh thận. Ngoài ra, mẹ bầu có thể gặp một số biến chứng khác gồm:

• Làm giảm sự phát triển của thai nhi.
• Gây nên tiền sản giật. Do đó, có sự liên hệ giữa tiền sản giật và huyết áp cao.
• Mẹ bầu phải sinh non. 
• Nhau thai sớm tách ra khỏi thành tử cung hay gọi là nhau bong non.
• Phải dùng phương pháp mổ lấy thai dành cho mẹ bầu bị tăng huyết áp. Khi mổ có thể gặp những rủi ro như tổn thương nội tạng, nhiễm trùng và chảy máu trong cuộc mổ.

Điều trị cao huyết áp khi mang thai như thế nào?

Thai phụ cần được kiểm tra huyết áp sát sao trong suốt thai kỳ và siêu âm định kỳ để theo dõi sự phát triển của thai nhi. Nếu mẹ bầu chỉ tăng huyết áp nhẹ trong thai kỳ, chỉ số huyết áp của mẹ bầu sẽ giữ nguyên hoặc nếu giảm xuống mức bình thường, có thể ngừng thuốc hoặc giảm liều điều trị. Nếu tình trạng huyết áp cao hay tăng huyết áp nặng khi mang thai gây ra những vấn đề về sức khỏe, mẹ bầu cần uống thuốc điều trị huyết áp trong thời gian mang thai.

Tiền sản giật và huyết áp cao 

Tiền sản giật là gì?

Đây là tình trạng rối loạn huyết áp có thể gây ảnh hưởng tới tất cả các cơ quan trong cơ thể của phụ nữ. Huyết áp cao khi mang thai và các dấu hiệu hoạt động bất thường của hệ cơ quan như protein niệu (tình trạng bất thường của lượng protein trong nước tiểu) gây nên tiền sản giật. Khi bị tiền sản giật, mẹ bầu sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng nặng gồm: Huyết áp rất cao, số lượng tiểu cầu trong máu thấp, đau bụng trên, chức năng gan thận bất thường, thị lực thay đổi, tràn dịch màng phổi, đau đầu nghiêm trọng.

Tiền sản giật thường xuất hiện trong 3 tháng cuối thai kỳ (sau tuần mang thai thứ 20). Tiền sản giật khởi phát sớm xuất hiện trước tuần thứ 32 của thai kỳ. Tiền sản giật cũng có thể xuất hiện trong giai đoạn hậu sản.

 Mẹ bầu bị tiền sản giật có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch và bệnh thận 

Nguyên nhân gây tiền sản giật

Dù đến nay, người ta vẫn chưa tìm được nguyên nhân sinh bệnh tiền sản giật. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu gặp một số yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ tiền sản giật:

• Mang thai lần đầu.
• Trong lần mang thai trước đã mắc tiền sản giật. 
• Mẹ hay chị trong gia đình có tiền sử mắc tiền sản giật.
• Có tiền sử bệnh thận, tăng huyết áp mạn tính.
• Từ 40 tuổi trở lên.
• Mang đa thai.
• Bị bệnh tiểu đường, hội chứng tăng đông máu, bệnh lupus.
• Béo phì.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Tiền sản giật ảnh hưởng mẹ và bé

Mẹ và bé có thể gặp những nguy cơ sau:

• Với thai nhi, nếu tiền sản giật xảy ra trong thai kỳ, bác sĩ có thể yêu cầu chấm dứt thai kỳ với mọi tuổi thai. Mẹ bầu sinh non làm gia tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng cho trẻ, trong đó có những biến chứng phải được điều trị nội khoa liên tục suốt đời. Những trẻ sinh non có thể tử vong.
• Với mẹ bầu bị tiền sản giật, nguy cơ mắc bệnh tim mạch và bệnh thận gia tăng đặc biệt ở những người phải sinh non bao gồm tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Người đã bị tiền sản giật có nguy cơ tái lại trong những lần mang thai sau.
• Ngoài ra, tiền sản giật còn gây ra sản giật và hội chứng HELLP.

Dấu hiệu của tiền sản giật

• Sưng bàn tay và mặt.
• Đau đầu liên tục không hết.
• Mắt nhìn thấy đốm hoặc thị lực thay đổi
• Đau vai hoặc bụng trên.
• Buồn nôn và nôn xảy ra trong nửa sau thai kỳ.
• Tăng cân đột ngột.
• Khó thở.

Điều trị huyết áp cao thai kỳ và tiền sản giật nhẹ

 Thai phụ bị tăng huyết áp thai kỳ hay tiền sản giật nhẹ, có thể theo dõi ở bệnh viện

Cách xử trí khi bị tiền sản giật nhẹ, tăng huyết áp

Nếu thai phụ bị tăng huyết áp thai kỳ hay tiền sản giật nhẹ, có thể theo dõi ở bệnh viện hoặc theo dõi ngoại trú có nhân viên y tế theo dõi. Thai phụ ghi nhớ số lần bé đạp trong ngày và đo huyết áp tại nhà, gặp nhân viên y tế chăm sóc ít nhất một lần/tuần hoặc đôi khi là hai lần/tuần. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy em bé không được khỏe, thai phụ có thể sẽ sinh ở tuần thứ 37 hoặc sớm hơn.

Trường hợp thai phụ bị tiền sản giật nặng, từ tuần thứ 34 trở đi, thường được khuyến cáo sinh bé ngay khi sức khỏe ổn định. Những bà mẹ trước tuần thai thứ 34 có thể trạng ổn định sẽ chờ thời điểm sinh bé. Ngoài ra, bác sĩ sẽ kê thuốc hạ huyết áp và phòng ngừa co giật cho sản phụ. Nếu tình trạng của mẹ hoặc thai nhi chuyển biến xấu cần sinh nhanh.

Phòng ngừa huyết áp cao gây tiền sản giật

Nếu thai phụ có nguy cơ mắc tiền sản giật, cần tìm ra các yếu tố nguy cơ. Do mối liên hệ giữa tiền sản giật và huyết áp cao nên phụ nữ mắc bệnh tăng huyết áp muốn có thai cần kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai để kiểm tra tình trạng tăng huyết áp có ảnh hưởng tới sức khỏe hay không. Người béo phì được khuyến cáo giảm cân trước khi mang bầu. Những phụ nữ mắc một số bệnh như tiểu đường nên kiểm soát tình trạng bệnh trước khi mang thai.

Quỳnh Trang

Nguồn tham khảo: Tổng hợp