Phải làm sao khi bị dị ứng sau khi uống thuốc giảm cân?
Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, y tế, điều quan trọng nhất trong điều trị giảm béo là vấn đề cân bằng dinh dưỡng cùng tâm lý kiên trì của bệnh nhân. Bởi béo phì là một bệnh mạn tính, phải điều trị dài ngày chứ không có bất cứ một phương pháp, một liều thuốc nào giảm béo hiệu quả dưới 8 tuần. Tất cả các chiêu trò quảng cáo thuốc giảm cân thần tốc đều là không đúng và sẽ để lại hậu quả cho người dùng thuốc.
Tiêu chuẩn để điều trị béo phì trong y khoa là sau 2 năm là giảm 10% trọng lượng cơ thể. Nếu bệnh nhân không tuân thủ phác đồ điều trị thì có thể tình trạng béo phì vẫn sẽ tiếp diễn. Theo các chuyên gia, tính hiệu quả của biện pháp giảm béo bằng châm cứu đã được y học hiện đại lẫn y học cổ truyền chứng minh. Đồng thời, tất cả các phương pháp điều trị giảm cân khác cũng không thể rút ngắn thời gian điều trị được. Thông thường có ba giai đoạn để điều trị béo phì:
- Giai đoạn một sẽ can thiệp làm phá vỡ sự cân bằng tích lũy mỡ và thường bệnh nhân sẽ giảm cân rất nhanh chóng do tâm lý phấn khởi trong bốn tuần đầu tiên.
- Giai đoạn hai sẽ không giảm cân, có thể tăng nhẹ do cơ thể bắt đầu vào quá trình tự bảo vệ. Giai đoạn này kéo dài từ tuần thứ 5 đến tuần thứ 7.
- Giai đoạn 3, giảm cân đều đặn và giữ ở mức trọng lượng cơ thể vừa phải.
Các loại thuốc giảm cân hiện nay
Thuốc giảm cân ức chế lipase
Tiêu biểu là thuốc Orlistat (Xenical) được FDA công bố chấp thuận được phép điều trị lâu dài bệnh béo phì vào năm 1999. Đây là thuốc ức chế sự hấp thụ chất béo đến khoảng 30% trong chế độ ăn do ức chế men lipase nằm ở tuyến tụy phân hủy chất béo. Lúc đó, khi chất béo không được tiêu hóa sẽ đào thải theo phân ra ngoài.
Thuốc giảm cân ức chế sự thèm ăn
Cơ chế ức chế sự thèm ăn của đa phần các loại thuốc giảm cân được FDA công bố bằng cách tác động đến các nhiều chất dẫn truyền thần kinh có nhiệm vụ kiểm soát sự thèm ăn trong não. Đa phần các thuốc này có thể làm bệnh nhân cảm thấy no lâu hoặc ít đói hơn bình thường. Một vài loại chất ức chế sự thèm ăn phổ biến có thể kể đến như sau:
- Belviq (lorcaserin): Giúp giảm thèm ăn và tăng cảm giác no thông qua một thụ thể serotonin trong não.
- Thuốc phối hợp bupropion/ naltrexon: Tuy tác dụng chính của Bupropion là thuốc chống trầm cảm; naltrexon là hỗ trợ cai nghiện ma túy và rượu nhưng chúng có thể được dùng để kiềm chế cảm giác thèm ăn.
- Saxenda (liraglutid): Giúp kiểm soát lượng đường trong máu và mức insulin; nhưng cũng có thể giảm cân.
- Qsymia (phentermin/ topiramat ER): Phentermin ngăn thèm ăn tương tự amphetamin nhưng cơ chế vẫn chưa xác định rõ. Nếu vừa sử dụng các loại thuốc này vừa kết hợp chế độ ăn kiêng và vận động có thể giúp tăng hiệu quả giảm cân.
Dị ứng sau khi sử dụng thuốc giảm cân
Một số loại thuốc giảm cân gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng, cụ thể như sau:
- Thuốc giảm cân dẫn xuất amin làm kích thích hệ giao cảm dẫn đến tăng nhịp tim, huyết áp cao.
- Thuốc dẫn xuất amphetamin có thể gây lệ thuộc thuốc, mất ngủ, bồn chồn, táo bón, khô miệng.
- Chất ức chế lipase có thể có tác dụng phụ trên gan với các biểu hiện như vàng da, xanh xao, đau dạ dày, chán ăn, ngứa, nước tiểu có màu nâu, phân có màu.
- Qsymia chứa hoạt chất topiramat dẫn đến dị tật bẩm sinh cho phụ nữ đang có thai. Vì vậy, chống chỉ định cho phụ nữ đang mang thai. Để an toàn trước khi dùng thuốc nên thử thai âm tính và trong khi dùng mỗi tháng.
- Contrave gây ảnh hưởng trên hệ tâm thần, với các biểu hiện như gây rối loạn tâm thần; ảo giác, hoang tưởng; rối loạn cảm xúc, trầm cảm hưng cảm, tăng ý nghĩ tự sát ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
- Saxenda: trên động vật người ta có nghiên cứu liên quan đến ung thư khối u tế bào C ở tuyến giáp. Vì vậy trong trường hợp có tiền sử bị hội chứng đa sản nội tiết loại 2 và ung thư biểu mô tuyến giáp thể tủy thì không được dùng thuốc này.
- Belviq: tTương tác với các loại thuốc trị đau nửa đầu, thuốc chống trầm cảm, liên quan đến chất dẫn truyền thần kinh serotonin.
Sử dụng thuốc giảm cân an toàn tránh bị dị ứng thuốc
Tình trạng béo phì vừa ảnh hưởng đến thẩm mỹ vừa gây ra các hậu quả xấu về sức khỏe. Do đó để giảm cân người ta hay sử dụng đến thuốc. Khi dùng thuốc giảm cân bạn nên thăm khám bác sĩ để đánh giá và chẩn đoán đúng tình trạng béo phì, thể trạng sức khỏe và có thể phát hiện một số bệnh lý khác kèm theo. Từ đó bác sĩ có thể lựa chọn thuốc giảm cân phù hợp với tình trạng của bệnh nhân.
Thuốc giảm cân thường được bác sĩ chỉ định cho người có có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30 ; hoặc BMI lớn hơn 27 kèm các yếu tố nguy cơ các bệnh rối loạn chuyển hóa như tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu, bệnh mạch vành, hội chứng ngưng thở lúc ngủ. Việc giảm cân sẽ giúp bệnh nhân giảm nguy cơ mắc các bệnh lý kể trên. Tuy nhiên, tuyệt đối bệnh nhân không tự ý dùng các thuốc giảm cân tràn lan trên thị trường để tránh tiền mất tật mang.
Biện pháp giảm cân an toàn
Theo các chuyên gia, ngoại trừ nguyên nhân béo phì đến từ các bệnh lý rối loạn chuyển hóa, bệnh lý nội tiết…, thì chủ yếu béo phì là do sự mất cân bằng yếu tố vận động và dinh dưỡng và vận động. Do đó, bạn có thể chưa cần phải dùng thuốc ngay mà điều đầu tiên cần làm để giảm cân an toàn, hiệu quả là:
- Giảm cân hiệu quả nhờ việc ngủ đúng giờ và đủ giấc: Việc bạn cải thiện sinh hoạt giấc ngủ bằng cách ngủ đủ giấc và ngủ đúng giờ sẽ giúp cơ thể lấy lại năng lượng đã tiêu hao. Ngoài ra bạn còn thấy tinh thần sảng khoái và không còn cảm giác thèm ăn. Thông thường mỗi ngày bạn cần ngủ trước 11 giờ đêm và đi ngủ đủ khoảng 8 tiếng.
- Luôn ăn sáng đúng giờ và khoa học: Bữa sáng chính bữa ăn quan trọng cung cấp năng lượng cho ngày dài hoạt động. Vì thế nếu bạn không ăn sáng sẽ không cấp đủ năng lượng cho hoạt động và cơ thể bạn bù lại năng lượng bằng cách bữa trưa và bữa tối nạp nhiều thức ăn hơn. Bạn cần ăn các thực phẩm tốt cho việc giảm cân như yến mạch, trái cây, các loại ngũ cốc,…
- Giảm cân không dùng thuốc nhờ uống nhiều nước: Việc uống nhiều nước có thể giúp bạn giảm cân mà không cần dùng đến thuốc. Nước lọc vừa có tác dụng đào thải độc tố ra ngoài cơ thể vừa tăng cảm giác no lâu hơn. Việc uống nước lọc trước bữa ăn hoặc giữa các buổi sẽ giảm đến mức tối đa cơn thèm ăn.
- Uống nước trà xanh hoặc nước ép trái cây vào mỗi buổi sáng để giảm cân: Nước trà xanh hoặc nước ép trái cây vừa giúp đẹp da chống oxi hóa vừa có tác dụng giảm cân. Đây là loại thức uống đầy đủ dưỡng chất từ thiên nhiên, có thể đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, vừa giúp tiêu hao bớt mỡ thừa trong cơ thể.
- Ăn nhiều rau củ vào mỗi bữa ăn: Trái cây và rau củ là các loại thực phẩm có hàm lượng chất xơ, khoáng chất và vitamin cao. Do đó, bạn cần tăng khẩu phần rau củ và trái cây vào các bữa ăn hằng ngày để giúp giảm cân hiệu quả hơn.
- Chế độ ăn hạn chế tinh bột, dầu mỡ: Nếu ăn nhiều tinh bột và dầu mỡ vừa khiến cơ thể cảm thấy khó tiêu chuyển hóa thành chất béo dưới cơ thể. Do vậy tích lũy mỡ ngày càng nhiều có thể khiến cân nặng tăng lên nhanh chóng.
- Tập thể dục: Việc luyện tập thể dục thể thao sẽ giúp cơ thể bạn săn chắc , khỏe mạnh và có tác dụng giảm cân tốt. Vì khi tập luyện sẽ có tác dụng chuyển hóa chất béo dư thừa thành năng lượng để cơ thể dùng.
Hiện nay, người ta sử dụng thuốc giảm cân để giảm cân và giảm các yếu tố nguy cơ do các bệnh lý khác gây ra. Tuy nhiên, không nên lạm dụng thuốc giảm cân quá mức sẽ tác động xấu đến cơ thể. Trước khi dùng thuốc giảm cân, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo dùng thuốc an toàn, hiệu quả tránh bị dị ứng thuốc giảm cân.
Ds Hải Vân
Nguồn tham khảo: Tổng hợp