Liệu hoa tử đằng có độc không?

Hoa tử đằng là loài hoa với vẻ đẹp rực rỡ và hương thơm quyến rũ, là loài hoa yêu thích của nhiều người. Tuy nhiên, sự lôi cuốn của nó không chỉ dừng lại ở vẻ bề ngoài. Các bộ phận của hoa tử đằng chứa các hợp chất có thể gây nguy hiểm nếu tiếp xúc hoặc nuốt phải. Vậy, cụ thể hoa tử đằng có độc không cũng như những triệu chứng ngộ độc của loài hoa này là gì? 

Một số thông tin về hoa tử đằng

Hoa tử đằng, hay còn được biết đến với các tên gọi khác như dây sắn tía, hoa đằng la và hoa chu đăng, có tên tiếng Anh là Chinese wisteria và tên khoa học là “Wisteria sinensis”. Loài cây này có nguồn gốc từ châu Á và mới xuất hiện tại Việt Nam khoảng 6-7 năm gần đây. Hoa tử đằng rất phổ biến ở Trung Quốc và Nhật Bản, nơi nó được trồng rộng rãi để làm đẹp các khu vườn và cảnh quan.

Cây tử đằng thuộc họ đậu, có dạng thân gỗ leo và nổi bật với khả năng nở hoa vào các tháng 4, 5, và 6 hàng năm. Hoa của cây thường mọc thành chùm lớn, với màu sắc rực rỡ và quyến rũ, bao gồm các gam màu tím, trắng và hồng. Những chùm hoa này có thể dài từ 10 đến 80 cm và thường rủ xuống tạo nên vẻ đẹp đặc biệt. Cây tử đằng có lá mềm, thuôn dài từ 15 đến 35cm, với hình lông chim và mọc đối xứng nhau. Lá thường rụng vào cuối thu hoặc đầu đông và sau đó, cây sẽ nảy chồi mới để ra hoa vào mùa xuân tiếp theo. Rễ của cây thuộc loại rễ cọc, không có rễ phụ và cây có khả năng sống rất lâu năm. Hoa tử đằng không chỉ nổi bật bởi vẻ đẹp mà còn bởi mùi hương đặc trưng của nó. Cây tử đằng thường mất khoảng 4-5 năm để ra hoa.

Hoa tử đằng có độc không?

Nếu bạn đang thắc mắc liệu hoa tử đằng có độc không, thì câu trả lời là có. Tất cả các bộ phận của cây tử đằng đều chứa chất độc có thể gây hại cho cả con người và các vật nuôi như chó, mèo. Nguyên nhân chính là do cây chứa một hợp chất gọi là wisterin, một loại saponin. Saponin là một chất đắng, có tính chất giống như xà phòng và tạo bọt khi khuấy trong nước. Chất này có thể gây độc nếu nuốt phải, vì nó có khả năng làm rối loạn hệ tiêu hóa và các chức năng cơ thể khác.

Ngoài wisterin, cây tử đằng còn chứa lectin, một loại protein có vai trò bảo vệ thực vật bằng cách chống lại sự phân hủy và duy trì ổn định trong môi trường axit. Lectin có khả năng liên kết với các tế bào trong đường tiêu hóa, làm cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày và tiêu chảy. Mặc dù lectin cũng có mặt trong nhiều loại thực phẩm như ngũ cốc và đậu nhưng chúng thường chỉ tồn tại trên bề mặt thực phẩm và có thể bị vô hiệu hóa khi nấu chín.

Tuy nhiên, ở cây tử đằng, các chất độc không chỉ phân bố đều mà còn tập trung chủ yếu ở hạt của cây, đặc biệt là trong lớp vỏ màu nâu nhạt bao quanh chúng. Điều này làm cho hạt trở thành phần độc hại nhất của cây. Vì vậy, việc tiếp xúc hoặc nuốt phải bất kỳ bộ phận nào của cây tử đằng, đặc biệt là hạt, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Để đảm bảo an toàn, cần tránh tiếp xúc với cây hoặc để nó xa khỏi tầm tay của trẻ em và vật nuôi.

Triệu chứng ngộ độc và cách điều trị

Nếu đã biết được hoa tử đằng có độc không thì sau đây là một vài triệu chứng và cách điều trị khi vô tình ăn phải loài hoa này. Mặc dù nguy cơ ngộ độc từ hoa tử đằng thường ở mức tương đối thấp, ngay cả khi ăn trực tiếp hạt, việc tiếp xúc với bất kỳ bộ phận nào của cây thường không gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như viêm da hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. Tuy nhiên, nếu tiêu thụ một lượng lớn vỏ và hạt, có thể gặp phải các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày và tiêu chảy theo như Đại học NC State cho biết. Những triệu chứng này có thể dẫn đến tình trạng mất nước nghiêm trọng và mất cân bằng điện giải, bao gồm thiếu hụt kali và natri và trong những tình huống nghiêm trọng hơn, có thể nhập viện để được điều trị.

Trong các trường hợp nặng, các biện pháp điều trị có thể bao gồm việc gây nôn và sử dụng than hoạt tính để làm sạch dạ dày, thậm chí là rửa dạ dày, để loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Những phương pháp này đạt hiệu quả tốt nhất khi được thực hiện ngay sau khi ăn phải hoa tử đằng. Tuy nhiên, đối với phần lớn các trường hợp nhẹ, các triệu chứng có thể được kiểm soát và điều trị tại nhà bằng các phương pháp không xâm lấn như súc miệng và uống từng ngụm nước nhỏ trong suốt cả ngày để giữ cho cơ thể được bù nước và giảm bớt triệu chứng. 

Nếu bạn hoặc bất kỳ ai trong gia đình vô tình ăn phải hoa tử đằng, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp là rất quan trọng để đảm bảo an toàn. Nếu bạn nghi ngờ thú cưng của mình đã nuốt phải hoa tử đằng, hãy liên hệ ngay với bác sĩ thú y. Đối với thú cưng, các biện pháp điều trị có thể bao gồm việc gây nôn và liệu pháp truyền dịch để giúp loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, với hiệu quả cao nhất nếu các biện pháp này được thực hiện càng sớm càng tốt sau sự cố.

Nhìn chung, mặc dù hoa tử đằng sở hữu vẻ đẹp quyến rũ và màu sắc rực rỡ, nó cũng tiềm ẩn nguy cơ độc hại cho cả con người và vật nuôi. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên có thể giúp bạn đọc có câu trả lời cho thắc mắc liệu hoa tử đằng có độc không? Các bộ phận của cây, đặc biệt là hạt và vỏ hạt, chứa các hợp chất như wisterin và lectin, có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc nếu nuốt phải. Tuy nhiên, mức độ ngộ độc thường ở mức thấp và các triệu chứng nhẹ có thể được điều trị tại nhà. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, việc tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời là rất quan trọng để đảm bảo an toàn. Để tránh những rủi ro không an toàn, hãy giữ hoa tử đằng xa khỏi tầm tay của trẻ em và vật nuôi, nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về ngộ độc, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc bác sĩ thú y.