Đồ uống có đường có hại cho đại tràng như thế nào?

Bài viết được tham vấn từ Bác sĩ Lau Chien Li Cheryl

Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Mount Elizabeth, Singapore

Bác sĩ Lau Chien Li Cheryl - bác sĩ ngoại tổng hợp tại Bệnh viện Mount Elizabeth, giải đáp mối liên hệ và ảnh hưởng của đồ uống có đường gây nguy cơ ung thư đại tràng.

Đồ uống có đường là gì?

Đồ uống có đường là bất kì đồ uống nào có chứa các loại đường đã qua chế biến hoặc các chất làm ngọt như siro fructose có hàm lượng cao, sucrose,… Các loại thức uống có đường thường gặp là:

• Nước ngọt;
• Nước ép trái cây có hương vị nhân tạo;
• Nước tăng lực;
• Trà sữa.

Những loại đồ uống này là nguồn cung cấp calo và đường bổ sung lớn nhất trong chế độ ăn uống. Mức tiêu thụ thức uống có đường đang có xu hướng tăng mạnh trong những năm gần đây do ngành công nghiệp tiếp thị ngày càng phong phú và khả năng tiếp cận của loại thức uống này ở các cửa hàng cũng ngày một dễ dàng hơn.

Hàm lượng đường trong đồ uống có đường là bao nhiêu?

Lượng đường hàng ngày tiêu thụ được khuyến cáo là không quá 6 thìa cà phê, tương đương 24g mỗi ngày. Thực tế thì lượng đường trong các loại đồ uống có đường thông dụng vượt quá mức tiêu thụ hàng ngày. Dưới đây là hàm lượng đường đo được trong 1 đơn vị đồ uống có đường trên thị trường:

• Nước ngọt: 39g;
• Nước trái cây có hương vị nhân tạo: 20 – 26g;
• Nước tăng lực: 41g;
• Trà đường với sữa đặc: 22g;
• Trà sữa trân châu: 54g.

Tiêu thụ nhiều đồ uống có đường có làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng hay không?

Việc tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có đường trong thời gian dài có thể làm tăng lượng đường trong máu, dẫn đến tình trạng kháng insulin. Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng hay các thể ung thư khác như ung thư thận. Theo nghiên cứu Nurses' Health Study II về lượng tiêu thụ đồ uống có đường mỗi tuần, những phụ nữ sử dụng từ 2 đồ uống có đường trở lên mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư ruột kết trước tuổi 50 cao gấp đôi so với những phụ nữ chỉ tiêu thụ 1 đồ uống có đường trở xuống mỗi tuần hoặc không sử dụng.

Nghiên cứu này được thực hiện với đối tượng bao gồm 95.000 y tá, tuổi từ 25 – 42 vào năm 1989. Những phụ nữ này cung cấp thông tin về chế độ ăn uống của họ 4 năm một lần trong gần 25 năm. 41.272 phụ nữ đã báo cáo về lượng đồ uống có đường mà họ đã uống trong những năm tuổi thiếu niên. Sau 24 năm liên tục theo dõi, kết quả là có 109 phụ nữ bị ung thư ruột kết trước tuổi 50.

Việc tiêu thụ nhiều đồ uống có đường ở tuổi trưởng thành có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng, ngay cả khi các yếu tố tiềm ẩn nguy cơ ung thư ruột kết khác như tiền sử gia đình cá nhân đã được loại trừ. Nguy cơ này tăng gấp đôi khi phụ nữ tiêu thụ nước ngọt và đồ uống có đường khác trong tuổi thiếu niên. Cụ thể, mỗi khẩu phần đồ uống có đường được tiêu thụ hàng ngày ở tuổi trưởng thành có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư ruột kết cao hơn 16%. Ngược lại, đối với phụ nữ trong độ tuổi 13 – 18, mỗi loại đồ uống có đường tiêu thụ có nguy cơ phát triển ung thư ruột kết tăng 32% trước 50 tuổi.

Ảnh hưởng của đồ uống có đường lên sức khỏe đại tràng

Gần đây, ngày càng có nhiều dữ liệu từ các thử nghiệm trên động vật chỉ ra tác hại của đường đối với môi trường vi khuẩn đường ruột. Đồ uống có đường có thể gây suy yếu hàng rào lợi khuẩn trong đường ruột. Sự mất cân bằng vi sinh này có thể gây ra cảm giác thèm ngọt và kích thích người bệnh tiêu thụ thêm đường. Vòng tròn luẩn quẩn này khiến cho hệ vi sinh có lợi cho đường ruột ngày một suy yếu và tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư.

Đường có khả năng làm tăng tỉ lệ viêm ruột. Tình trạng viêm ruột này có thể gây kích ứng ruột, làm hỏng lớp chất nhầy bảo vệ và làm giảm lượng vi khuẩn tốt trong cơ thể. Ngoài ra, chất tạo ngọt tổng hợp cũng gây rối loạn hoạt động nhu động ruột và làm trầm trọng thêm các bệnh đường tiêu hóa sẵn có, đặc biệt là hội chứng ruột kích thích.

Làm thế nào để giảm nguy cơ gây ung thư đại tràng ở người trẻ?

Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm nguy cơ gây ung thư đại tràng ở người trẻ mà bạn có thể tham khảo:

• Giảm lượng đường tiêu thụ càng nhiều càng tốt. Cần tránh các loại đường đã qua chế biến hoặc các chất tạo ngọt nhân tạo ở các loại đồ ăn hoặc thức uống.

• Lựa chọn các loại đồ uống lành mạnh hơn như nước lọc, trà xanh (không đường).
• Duy trì chế độ ăn uống cân bằng với 3 – 4 phần rau và 1 – 2 phần trái cây mỗi ngày.
• Chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt thay vì các loại ngũ cốc tinh chế như bột mì trắng, gạo trắng, bánh mì trắng,…
• Chia đều khẩu phần ăn trong ngày, có thể thành khoảng 5 bữa nhỏ trong ngày.
• Lưu ý đọc kĩ thành phần của sản phẩm để tránh các loại đường lactose, maltose, fructose, glucose, sucrose, siro ngô/gạo.

Tuy có hương vị ngon, ngọt dễ uống cũng như khả năng kích thích vị giác, thức uống có đường có thể để lại nhiều tác hại cho cơ thể hơn bạn nghĩ. Ung thư đại tràng đang có xu hướng gia tăng và ngày càng một trẻ hóa vì thói quen sinh hoạt của giới trẻ cùng với mức độ quảng bá của sản phẩm này trên thị trường. Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về đồ uống có đường có hại cho đại tràng như thế nào và cách phòng ngừa ung thư đại tràng nhé!