Cơ hội cứu hàng ngàn trẻ bệnh tim bẩm sinh nhờ siêu âm tim thai

Nếu trẻ sơ sinh chẳng may mắc bệnh tim bẩm sinh, mà chưa được chẩn đoán tiền sản từ trước thì quá trình chữa trị càng thêm phần khó khăn.

Tại Hội nghị kỷ niệm 12 năm triển khai chương trình tim mạch nhi tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) ngày 30/5 vừa qua, PGS.TS.BS Trưởng Khoa Tim mạch, Bệnh viện Nhi đồng 1 Vũ Minh Phúc thông tin: Trong 12 năm vừa qua, bệnh viện Nhi đồng 1 đã có tới 10.888 bệnh nhi mắc bệnh tim bẩm sinh được can thiệp điều trị triệt để.

Thời gian qua, bệnh viện cũng ghi nhận số ca mổ tim đơn giản (như là thông liên nhĩ, thông thất, hẹp eo động mạch chủ...) đang giảm dần. Nhưng thay vào đó số lượng ca mổ tim cho bệnh nhi mắc tim bẩm sinh phức tạp (như tim 1 tâm thát, kênh nhĩ thất, thất phải 2 đường ra, tim 3 buồng nhĩ...) thì lại tăng dần. Hy hữu có trường hợp phải mổ tim cho em bé sơ sinh chỉ mới có cân nặng 850 gram (mổ kín) và 2.100 gram (mổ hở).

Bác sĩ Đỗ Thị Cẩm Giang chuyên khoa 2, Khoa Tim mạch, Bệnh viện Nhi đồng 1 thông tin thêm rằng, bệnh tim bẩm sinh này có tỉ lệ khoảng 8:1.000 trong ca sinh. Trong đó, khoảng 2 ca là cần được can thiệp trong tháng đầu tiên sau sinh, và 1 ca phải can thiệp ngay trong tuần đầu tiên.

Các bác sĩ thăm khám bé sơ sinh nặng 850 gram, nhỏ nhất từng được mổ tim tại Bệnh viện Nhi đồng 1 sau phẫu thuật.

Tuy nhiên, thực tế tại Khoa Sơ sinh của Bệnh viện Nhi đồng 1 ghi nhận, có tới 95% trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh có mẹ chưa từng được chẩn đoán tiền sản trong thai kỳ. Do đó các bác sĩ cũng không kịp trở tay sau khi sinh. Bác sĩ Giang cho hay, có rất nhiều bé ra đời không được chẩn đoán trước tim bẩm sinh khiến việc điều trị và cứu sống muôn phần khó khăn.

Nhiều bệnh tim bẩm sinh như dị tật ống động mạch cần được can thiệp sớm ngay sau khi sinh, nếu không trẻ sẽ nhanh chóng suy tim. Kéo theo đó là hàng loạt những triệu chứng nguy hiểm như sốc, toan máu, tổn thương não, thiếu oxy...

Do đó, các bác sĩ cho rằng trong những trường hợp này, điều nhất thiết phải làm là có sự phối hợp sản nhi, chẩn đoán ngay trong khi có dấu hiệu của có thai và can thiệp tim cho bé ngay khi chào đời. Bác sĩ Giang cũng đã đưa ra các thống kê, cho thấy rằng việc siêu âm tim thai có thể giúp phát hiện vấn đề tim bẩm sinh với tỷ lệ lên tới 90%.

Siêu âm tim thai có thể giúp phát hiện 90% vấn đề bệnh tim bẩm sinh.

Việc này sẽ giúp cả bác sĩ lẫn phụ huynh có sự chọn lựa và chuẩn bị trước, như là bàn bạc với bác sĩ để xem nên lên kế hoạch sinh ở đâu, sinh như thế nào, can thiệp sau sinh cho bé ra sao... Điều này sẽ giúp trẻ tăng cơ hội sống, giảm thời gian nhập viện điều trị và tăng chất lượng của ca phẫu thuật. Bác sĩ Giang cũng nói thêm, hầu hết ca bệnh tim bẩm sinh đều có thể chữa trị nếu được can thiệp sớm, chủ động, đúng cách. Thậm chí, đã có nhiều bé chỉ cần chữa 1 lần là sống khỏe mạnh được đến suốt đời.

Hiệp hội Tim mạch Mỹ hướng dẫn, từ tuần thứ 17 - 18 trở lên của thai kỳ là siêu âm tim thai đã cho kết quả khá chính xác.

Thụy Anh