Bại liệt: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa

Bệnh bại liệt, hay còn gọi là bệnh poliomyelitis, là một bệnh do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh trong tủy sống hoặc cuống não. Trong trường hợp nghiêm trọng nhất, bệnh bại liệt có thể dẫn đến tình trạng không thể di chuyển một số chi, được gọi là liệt. Bệnh này cũng có thể gây khó khăn trong việc thở và đôi khi là tử vong.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bại liệt

Triệu chứng ban đầu của bệnh bại liệt bao gồm sốt, mệt mỏi, đau đầu, nôn mửa, cứng cổ và đau các chi. Trong mỗi 200 ca nhiễm bệnh, có một ca dẫn đến tình trạng liệt không thể hồi phục (thường là ở chân). Trong số những người bị liệt, 5–10% có thể tử vong khi cơ hô hấp bị tê liệt. Bệnh bại liệt chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi.

Triệu chứng dạng bại liệt thể nhẹ:

Xuất hiện các triệu chứng giống như bệnh cúm, hoặc như các bệnh nhiễm trùng do virus khác bao gồm:

Đau đầu;
Sốt;
Rát cổ họng;
Buồn nôn, nôn mửa;
Táo bón hoặc tiêu chảy.
Triệu chứng ở thể không liệt:
Đau đầu;
Cứng cổ;
Thay đổi chức năng tâm thần.

Triệu chứng ở thể liệt:

Sốt và sau đó đau đầu;
Cứng cổ và lưng;
Táo bón;
Nhạy cảm khi bị chạm vào người;
Mất cảm giác và vận động ở phần dưới của cơ thể.

Hiểu rõ triệu chứng, hành động ngay: Hội chứng sau nhiễm vi rút bại liệt là gì? Có nguy hiểm không?

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Bệnh bại liệt là một bệnh khá nguy hiểm mặc dù có nhiều triệu chứng không đặc trưng, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Những ai có nguy cơ mắc bại liệt?

Bệnh bại liệt chủ yếu xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi nếu không được tiêm chủng vắc - xin. Tuy nhiên bệnh bại liệt cũng là bệnh truyền nhiễm và khá phổ biến nên mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ bại liệt

Đi du lịch ở nơi có virus bại liệt hoặc đang có dịch bại liệt.
Sống với người có mang virus bại liệt trong người.
Người có hệ miễn dịch suy giảm như là HIV/AIDS, bị cắt amiđan trước đây, chữa bệnh bằng xạ trị.
Người bị stress quá nhiều hoặc hoạt động cường độ cao trong thời gian dài rồi tiếp xúc với virus bại liệt khiến sức đề kháng kém.
Môi trường sống lạc hậu, ô nhiễm.

Bệnh bại liệt được gây ra bởi một trong ba loại virus polio. Bệnh thường lây lan do tiếp xúc với phân nhiễm virus. Điều này thường xảy ra do vệ sinh tay không sạch sẽ. Bệnh cũng có thể lây qua việc ăn hoặc uống thực phẩm, nước bị ô nhiễm. Ngoài ra, virus cũng có thể lây lan khi người bị nhiễm bệnh ho, hắt hơi và phát tán giọt bắn nhiễm khuẩn vào không khí. Người nhiễm virus có thể bài tiết virus trong phân trong vài tuần.

Người khỏe mạnh tiếp xúc với người bệnh bại liệt hoặc với người vừa dùng vắc xin bại liệt đường uống (đây là loại vắc xin được làm từ virus sống).

Đối phó với nguyên nhân, tránh biến chứng: Virus bại liệt và những thông tin cần biết về bệnh sốt bại liệt

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bại liệt

Chế độ sinh hoạt:

Bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và hạn chế được các diễn biến xấu của bệnh bằng cách:

Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
Thường xuyên tập vật lý trị liệu kết hợp với xoa bóp các cơ để tránh bị teo cơ.
Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường.

Chế độ dinh dưỡng:

Xây dựng chế độ ăn lành mạnh, bổ sung cân bằng chất đạm từ động vật (cá, thịt nạc, sữa,...), tránh những thức ăn có chứa cholesterol quá cao, các loại vitamin có trong hoa quả và rau xanh.

Phương pháp phòng ngừa hiệu quả

Nếu có bất cứ biểu hiện nghi nhiễm bệnh hoặc mắc bệnh bại liệt hãy đến bệnh viện để được kiểm tra.
Tiêm chủng vắc - xin ngừa bại liệt trước khi đi du lịch.
Hạn chế tiếp xúc chung đụng các vật dụng như khăn, ly, nguồn nước có nguy cơ nhiễm bệnh.

Tìm hiểu ngay để bảo vệ bản thân: Vắc xin bại liệt có những loại nào? Lịch tiêm vắc xin bại liệt cho trẻ

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bại liệt

Bác sĩ xem xét các triệu chứng của bệnh nhân, khám lâm sàng và tiến hành lấy mẫu dịch từ tủy sống bằng cách chọc dò tủy sống và kiểm tra dịch để tìm ra dấu hiệu nhiễm trùng.

Bác sĩ cũng có thể lấy mẫu phân, dịch từ cổ họng, và máu để kiểm tra có virus hay không.

Phương pháp điều trị bại liệt hiệu quả

Hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị dứt điểm bại liệt. Điều có thể làm chính là điều trị các triệu chứng do bệnh mang lại bao gồm dùng thuốc giảm đau, tập vật lý trị liệu và thiết kế lối sống để cải thiện tình trạng sức khỏe.

Sử dụng các phương pháp điều trị bệnh bại liệt kịp thời sẽ giúp bạn phòng chống những biến chứng nguy hiểm đồng thời hạn chế sự tác động tiêu cực của bệnh đến hoạt động, sinh hoạt hằng ngày.

Sử dụng ibuprofen hoặc những loại thuốc tương tự để được kiểm soát cơn đau do bệnh bại liệt.