Thắc mắc: Tại sao sỏi mật gây viêm tụy cấp?

Hiện nay, số lượng bệnh nhân bị viêm tụy cấp do sỏi mật gây ra ngày càng tăng. Một trong những lý do khiến tình trạng này xảy ra đó là do sự chủ quan của người bệnh. Vì vậy, việc trang bị kiến thức về bệnh như: Triệu chứng, cách điều trị, phòng ngừa là những điều cần thiết để người bệnh phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.

Tìm hiểu về bệnh viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp là tình trạng bị viêm nhiễm cấp tính của tuyến tụy và có thể các mô lân cận. Mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm tụy cấp được chia thành 3 mức độ đó là: Nhẹ, trung bình nặng và nặng dựa trên những biến chứng tại chỗ.

Hầu như trong tất cả trường hợp khi mắc phải viêm tụy cấp thì thường đau bụng dữ dội ở khu vực thượng vị. Theo thống kê có khoảng 50% bệnh nhân viêm tụy cấp có cơn đau lan ra sau lưng. Bên cạnh đó, người bệnh còn cảm thấy rất buồn nôn, có khi đến độ nôn khan. 

Đối với những bệnh nhân mắc viêm tụy cấp do sử dụng bia rượu thì thường không có triệu chứng nào khác ngoài các cơn đau vừa phải, không dữ dội. Tuy nhiên, đối với các bệnh nhân do những nguyên nhân khác gây ra thì những cơn đau rất dữ dội và kéo dài.

Khi đó, bệnh nhân thường có biểu hiện vã mồ hôi, suy sụp, nhịp tim nhanh. Ngoài ra, huyết áp còn có thể thấp hoặc cao nhưng thường sẽ có xu hướng tụt khi người bệnh đột nhiên đứng dậy ngay. 

Viêm tụy cấp là bệnh lý phổ biến ở nước ta

Giải đáp câu hỏi: “Tại sao sỏi mật gây ra viêm tụy cấp?”

Tụy có hai chức năng chính đó là nội tiết và ngoại tiết, cụ thể:

• Nội tiết: Tụy có khả năng tiết ra 2 loại hormon chủ yếu là glucagon (nhiệm vụ làm tăng đường huyết) và insulin (nhiệm vụ làm hạ đường huyết) để điều hòa đường huyết.
• Ngoại tiết: Tụy sản sinh ra các men để tiêu hóa thức ăn.

Nguyên nhân dẫn đến viêm tụy cấp do sỏi mật gây ra đó là do tụy thuộc bộ máy tiêu hóa và có vị trí sau phúc mạc, đi từ khúc 2 tá tràng đến núm tỳ, vắt ngang cột sống ở thắt lưng và chếch lên trên sang trái.

Ở những người bệnh bị sỏi mật, đặc biệt là những trường hợp sỏi ống mật chủ gây ra tình trạng tắc ống mật, dịch mật sẽ trào ngược vào trong ống tụy. Từ đó, làm thay đổi nồng độ pH của dịch tụy, pH dịch tụy trở nên kiểm hóa giống với nồng độ pH ở bộ phận tá tràng. Khi đó, những men tụy được kích hoạt để trở thành dạng hoạt động ngay bên trong lòng ống tụy và gây ra hiện tượng các tế bào bị phá hủy dẫn đến nhiều phản ứng viêm nhiễm xảy ra.

Các tổn thương tại tụy và những cơ quan xung quanh là do các men tụy được hoạt hóa không đúng chỗ. Và bên cạnh đó là những triệu chứng toàn thân do viêm hệ thống gây nên và khi đó sỏi mật gây viêm tụy cấp.

Những triệu chứng của viêm tụy cấp do sỏi mật gây ra

Những triệu chứng của bệnh viêm tụy cấp do sỏi mật thường xảy ra một cách đột ngột và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Một số biểu hiện của viêm tụy cấp do sỏi mật đó là:

• Người bệnh thường cảm thấy buồn nôn kèm theo các cơn đau. Triệu chứng này xảy ra khoảng 80% ở các bệnh nhân. 
• Có các biểu hiện như bí trung đại tiện, chướng bụng và có thể đi ngoài ra phân lỏng. Còn xảy ra hiện tượng khó thở do bụng bị chướng.
• Đau bụng là biểu hiện xuất hiện gần như tất cả các trường hợp ở bệnh nhân. Cơn đau có thể xảy ra ở vùng trên rốn, lan lên ngực và hai bên mạn sườn. Cơn đau kéo dài trong vài giờ và mức độ đau dữ dội. 
• Da tái lạnh, huyết áp bị tụt, mạch đập nhanh và nhỏ.
• Đi khám có thể thấy túi mật và gan to ra là do tình trạng ứ mật gây nên.
• Có thể xuất hiện mảng bầm tím ở vị trí 2 bên mạn sườn hoặc quanh rốn.

Một trong những triệu chứng của sỏi mật gây viêm tụy cấp đó là đau ở hai bên mạn sườn

Cách điều trị bệnh viêm tụy cấp do sỏi mật

Để việc điều trị viêm tụy cấp do sỏi mật gây ra có được kết quả tốt thì người bệnh có thể thực hiện các cách điều trị sau đây:

• Ở giai đoạn đầu, người bệnh nên cố gắng nhịn ăn hoàn toàn và được nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch.
• Truyền đủ các chất điện giải và dịch để giảm đau, giảm tiết dịch tụy.
• Điều chỉnh đường huyết và lọc máu liên tục nếu như tình trạng viêm tụy cấp diễn biến nặng nề.
• Thực hiện nội soi mật tụy ngược dòng để loại bỏ sỏi mật, giải phóng tình trạng tắc mật.
• Một số trường hợp sẽ được bác sĩ chỉ định phẫu thuật để lấy sỏi mật khi không đáp ứng đủ điều kiện thực hiện bằng phương pháp ERCP (nội soi mật tụy ngược dòng).

Cách phòng ngừa viêm cấp tụy xảy ra

Một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm tụy cấp do sỏi mật đó là do uống quá nhiều bia rượu. Vì vậy, mọi người cần phải xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để có thể giảm đi nguy cơ phát triển bệnh. Các phòng ngừa đơn giản như sau:

• Hạn chế tối đa bia rượu để ngăn ngừa tình trạng hư hại tuyến tụy. Từ đó, việc phát triển bệnh sẽ khó có thể xảy ra.
• Tăng cường ăn nhiều rau xanh trong mỗi bữa ăn. Kiểm soát được cân nặng và sức khỏe bằng việc ăn ít chất béo, ít cholesterol. Bên cạnh đó, phải tập thể dục thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp chúng ta tránh được nguy cơ mắc nhiều bệnh chứ không phải mỗi bệnh viêm cấp tụy do sỏi mật.

Tránh xa bia rượu là cách phòng ngừa viêm tụy cấp do sỏi mật hiệu quả

Trên đây là lời giải đáp cho câu hỏi “Tại sao sỏi mật gây viêm tụy cấp” một cách chi tiết nhất. Hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ biết được cách điều trị cũng như cách phòng tránh bệnh viêm tụy cấp do sỏi mật.

Quân Lê

Nguồn tham khảo: Tổng hợp