Stress vì bố mẹ khiến trẻ bị tổn hại về thể chất lẫn tinh thần

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị stress vì bố mẹ la mắng, gây nên những tổn hại về thể chất lẫn tinh thần. Cần có những biện pháp khắc phục để ngăn chặn những hệ quả xảy ra do trẻ stress vì bố mẹ.

Biểu hiện của trẻ bị stress vì bố mẹ la mắng

Lý do để bố mẹ thường la mắng con cái gồm những vấn đề như vệ sinh cá nhân, nhà cửa, không vâng lời người lớn, kết quả học tập hay công việc không tốt, thói quen sinh hoạt và quan hệ yêu đương sớm.

Dù mục đích la mắng con cái của bố mẹ có ý nghĩa tích cực nhưng lại khiến con bị căng thẳng, lo lắng, cảm thấy ngột ngạt dẫn đến bị stress. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị stress vì bố mẹ la mắng như sau:

• Mỗi khi về nhà đều cảm thấy mệt mỏi, nặng nề.
• Lo sợ bị bố mẹ la mắng và trách móc vì kết quả học tập kém hoặc phạm phải sai lầm khiến bố mẹ không hài lòng.
• Mệt mỏi, bi quan và mất hy vọng.
• Luôn ép bản thân để nỗ lực hơn nhưng kết quả lại không tốt.
• Ít chia sẻ với bố mẹ khi gặp khó khăn vì sợ bố mẹ đánh giá và ngăn cấm.
• Trẻ bị stress cũng gặp các triệu chứng như ăn uống kém, sụt cân, mất ngủ, khó ngủ, căng cơ, uể oải…
• Một số trẻ còn phản ứng quá khích như sợ hãi, run rẩy, ngất xỉu… khi làm điều sai trái.

Vì sao trẻ dễ bị stress khi bố mẹ la mắng?

Trẻ bị stress vì bố mẹ thường xuyên la mắng là do những nguyên nhân sau:

Bị tổn thương bởi lời trách móc, chì chiết

Khi nóng giận, bố mẹ thường không nghĩ đến cảm nhận của con. Những lời la mắng vô tình của người lớn làm trẻ bị tổn thương và có những cảm xúc tiêu cực như buồn bã, bi quan, chán nản… Thậm chí, trẻ còn suy nghĩ bố mẹ không thương mình nên mới có những lời nói như vậy.

Thay vì trò chuyện để tìm hiểu nguyên nhân sâu xa, bố mẹ chỉ trách móc, chì chiết con vì muốn con ý thức được lỗi sai của bản thân. Nhưng hành động này khiến cho con bị tổn thương, về lâu dài, con sẽ dễ bị stress và trở nên tách biệt, xa cách với bố mẹ.

Cảm thấy bản thân vô dụng

Trẻ bị bố mẹ la mắng thường xuyên bằng những từ ngữ nặng nề, cực đoan sẽ trở nên nhút nhát và tự ti vì nghĩ bản thân yếu kém và vô dụng. Vì cảm thấy bản thân không làm được gì nên con cái sẽ tự dằn vặt, trách móc mình và dễ rơi vào trạng thái căng thẳng. Về lâu dài, trẻ lớn lên sẽ thiếu đi sự tự tin.

Sợ làm bố mẹ thất vọng

Khi bị bố mẹ la mắng, con cái thường lo sợ vì làm gia đình thất vọng. Nỗi sợ thường trực khiến con luôn cảm thấy áp lực mỗi ngày. Dần dần trẻ dễ bị stress và tâm lý lúc nào cũng nặng nề, cảm thấy ngột ngạt.

Nhiều gia đình kỳ vọng quá nhiều vào con cái nên đã tạo cho con áp lực rất lớn. Khi đứa trẻ không làm được những gì mà bố mẹ mong muốn và nghe những lời trách móc đầy thất vọng từ bố mẹ, trẻ sẽ cảm thấy có lỗi và hình thành tâm lý sợ sệt. Đây không phải là cách tạo động lực lành mạnh cho con mà trái lại vô tình khiến con bị stress nặng.

Không khí gia đình ngột ngạt

Việc la mắng con cái thường xuyên sẽ khiến cho không khí gia đình trở nên ngột ngạt và nặng nề. Thay vì thấy bình yên trong ngôi nhà của mình, trẻ luôn có cảm giác mệt mỏi và bị stress.

Ngoài ra, sự nặng nề trong không khí gia đình cũng khiến cho khoảng cách giữa bố mẹ và con cái trở nên cách xa hơn, từ đó con sẽ cô lập, tách biệt và không chia sẻ với gia đình bất cứ vấn đề gì.

Không được bố mẹ thấu hiểu, chia sẻ

Bố mẹ hay la mắng con cái thường có xu hướng không chia sẻ, quan tâm và tìm cách hiểu con. Cách giáo dục cứng nhắc, nghiêm khắc và hoàn toàn không tôn trọng con cái của bố mẹ khiến trẻ khó tránh khỏi tình trạng bị stress và gặp nhiều vấn đề tâm lý khác. Sự không quan tâm và không hiểu con sẽ càng làm trẻ có những quyết định không đúng đắn khi gặp phải vấn đề trong cuộc sống.

Giúp trẻ vượt qua stress vì bố mẹ la mắng ra sao?

Nếu tình trạng bị stress vì bố mẹ la mắng không được cải thiện và kéo dài sẽ dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý và ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất học tập và ảnh hưởng đến việc phát triển nhân cách của trẻ vị thành niên.

Nếu con bạn đang rơi vào tình trạng này, bạn có thể hướng dẫn trẻ áp dụng một số biện pháp cải thiện sau:

Trao đổi thẳng thắn với trẻ

Trao đổi thẳng thắn giữa bố mẹ và con cái về việc trẻ hay bị trách móc, la mắng là cần thiết để giúp trẻ hiểu mục đích giáo dục của bố mẹ là gì. Giải thích cho con hiểu những lỗi lầm mà con đã phạm phải và hướng dẫn con làm tốt hơn. Trong cuộc trò chuyện, bố mẹ hãy giữ thái độ bình tĩnh và kiểm soát tốt lời nói lẫn cảm xúc.

Bố mẹ có quyền đưa ra lời khuyên nhưng cũng nên trò chuyện với con để tìm hiểu rõ ngọn ngành, không nên la mắng con vô cớ.

Để cuộc trò chuyện thuận lợi, bố mẹ nên lắng nghe con, thay vì gạt phắt hết những đề nghị, yêu cầu từ con.

Giúp trẻ vượt khó khăn

Bố mẹ thường không hài lòng về con cái do thành tích học tập hoặc những điều bố mẹ kỳ vọng không được như mong đợi. Tha vì la mắng, chì chiết con, bố mẹ có thể giúp trẻ vượt qua khó khăn trong học tập như cùng học với con, cho con đi học thêm, động viên con nỗ lực, cố gắng hơn nữa, tạo cho con niềm vui trong học tập.

Chăm sóc sức khỏe cho trẻ

Stress ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Nếu để cơ thể trẻ suy nhược do căng thẳng kéo dài sẽ dẫn đến nhiều vấn đề thể chất và gia tăng nguy cơ mắc phải các rối loạn tâm lý.

Trẻ bị stress vì bố mẹ la mắng cần ăn uống điều độ, không ăn uống qua loa, tránh nhịn ăn. Bữa ăn của trẻ cần có đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là các thành phần có lợi cho não bộ như vitamin nhóm B, magie, kẽm, sắt…

Ngoài ra, trẻ cần cân đối thời gian học tập và nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc và thường xuyên tập thể dục giúp giải tỏa stress và đẩy lùi những cảm xúc tiêu cực.

Hướng dẫn trẻ giải tỏa stress

Trong cuộc sống, ai cũng từng bị stress. Hướng dẫn trẻ cách đối mặt với stress là điều rất cần thiết. Để có thể vượt qua những căng thẳng, trẻ có thể áp dụng các biện pháp giảm stress như:

• Ngồi thiền có tác dụng giảm stress và giải tỏa những cảm xúc tiêu cực, tâm trạng tốt hơn rất nhiều và các triệu chứng thể chất do stress gây ra cũng thuyên giảm đáng kể.
• Dùng một số loại trà thảo mộc như trà hoa nhài, trà hoa cúc, trà mật ong, trà hương thảo, trà quế giúp giảm triệu chứng do stress gây ra như cảm giác mệt mỏi, nặng nề, ngủ không ngon, kém tập trung, đau đầu...
• Hít thở sâu có lợi ích điều hòa lại nhịp tim, nhịp thở và kiểm soát cơn giận của bản thân hiệu quả.

Bị stress vì bố mẹ la mắng không phải là vấn để đơn giản, do đó, bố mẹ không nên xem thường. Ngoài những biện pháp trên, bố mẹ cũng cần điều chỉnh cách giáo dục phù hợp hơn, bớt nghiêm khắc quá mức, dẫn đến những hệ lụy khó lường.