Nguyên nhân gây đau khớp ngón tay và cách điều trị

Bất cứ cơn đau nào trên cơ thể cũng đều gây ra nhiều phiền phức trong sinh hoạt hàng ngày cũng như công việc của người bệnh. Nhiều người thậm chí còn bị mất ngủ vì tình trạng đau nhức bứt rứt, khó chịu, ăn không ngon miệng kéo theo suy nhược cơ thể. Khi bị đau khớp ngón tay, bệnh nhân không được xem thường mà bỏ qua bởi đây có thể là biểu hiện ban đầu của các bệnh lý thoái hóa khớp ngón tay, viêm khớp ngón tay, thiếu hụt canxi, viêm đa khớp dạng thấp… 

Nguyên nhân gây đau khớp ngón tay

Khớp ngón tay là nơi hai đốt hay xương ngón tay tiếp xúc nhau và nơi chúng tiếp xúc với xương bàn tay. Các hệ thống phức tạp của thần kinh, cơ, gân cơ và dây chằng cho phép các khớp ngón tay có thể cử động, các ngón tay có thể có được các cử động chuẩn xác.

Đau khớp ngón tay không hiếm gặp cũng như có thể xảy ra với bất cứ ai.

Khi khớp ngón tay bị đau thường xuất phát từ bốn nguyên nhân chính sau đây:

Chấn thương

Khi các thành phần kết cấu của khớp ngón tay bị chấn thương sẽ gây ra đau. Dưới đây là các dạng chấn thương khớp ngón tay phổ biến:

• Căng kéo: Giãn/rách các cơ, gân cơ.
• Bong gân: Giãn hay rách các dây chằng.
• Khớp ngón tay bị nứt hoặc gãy: Có thể xảy ra khi đấm, bị vật nặng rơi vào tay hoặc do tác động mạnh đột ngột từ tai nạn.
• Trật khớp: Đốt ngón tay bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu.

Triệu chứng của chấn thương khớp ngón tay

Tùy thuộc vào loại và độ nặng của chấn thương mà các triệu chứng của chấn thương khớp ngón tay cũng đa dạng. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau từ nhẹ đến nặng tại khớp hay các khớp ngón tay bị chấn thương. Đôi khi cơn đau có thể tăng lên khi cử động. 

Căng cơ, bong gân tại khớp ngón tay sẽ có các triệu chứng nhận biết như sau:

• Đau;
• Sưng;
• Giảm tính linh hoạt;
• Cứng khớp hay giới hạn cử động.

Các triệu chứng của nứt hay gãy khớp ngón tay bao gồm:

• Bầm;
• Cử động hạn chế hoặc hoàn toàn không cử động được;
• Ngón tay bị ảnh hưởng xuất hiện cảm giác tê ngứa hoặc như kim châm;
• Sưng hay trật khớp có thể nhìn thấy được;
• Ngón tay bị gập góc bất thường.

Biện pháp điều trị chấn thương khớp ngón tay

Các chấn thương căng, bong gân hay những chấn thương khác ở khớp ngón tay có thể được điều trị bởi liệu pháp RICE:

• Rest (Nghỉ ngơi): Hạn chế tối đa cử động hay sử dụng khớp ngón tay bị chấn thương trong quá trình dưỡng thương. Nếu cần thiết có thể cân nhắc việc dùng nẹp để bất động khớp chấn thương.
• Ice (Chườm đá): Chườm túi đá ở trên khớp bị chấn thương để giúp làm giảm sự sưng và đau. Lưu ý không chườm đá trực tiếp lên vùng khớp đang bị tổn thương.
• Compression (Đè ép): Nếu khớp bị sưng, nên cân nhắc bọc khớp lại bằng băng cá nhân hay băng buddy tape.
• Elevation (Nâng): Giữ khớp bị thương nằm cao hơn tim để làm giảm sự sưng.

Một số loại thuốc giảm đau, ví dụ như NSAIDS có thể làm giảm được sự sưng hay đau khớp ngón tay.

Tùy thuộc vào loại và độ nặng của tổn thương mà các triệu chứng của đau khớp ngón tay cũng đa dạng.

Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn có thể gây ra viêm tại các khớp, gây ảnh hưởng đến các khớp ở bàn tay, cổ tay và đầu gối.

Viêm khớp dạng thấp ở các khớp ngón tay có thể nhận biết thông qua các triệu chứng sau: 

• Nhạy cảm, đau ở các khớp ngón tay có thể cả hai hoặc một bàn tay;
• Khớp ngón tay bị co cứng, đặc biệt vào buổi sáng thức dậy. Sau khi xoa bóp một lúc sau mới dễ chịu.
• Khớp cổ tay, gối hay hông đau và cứng.

Viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến các triệu chứng toàn cơ thể khác như mệt mỏi hay sụt cân. Điều trị viêm khớp dạng thấp hướng đến mục tiêu:

• Làm giảm viêm, giảm đau và cảm giác mệt mỏi;
• Cải thiện chức năng và cử động của các khớp;
• Phòng ngừa các biến chứng mạn tính, như bệnh tim, béo phì và giảm chất lượng cuộc sống.

Tùy theo tình trạng bệnh mà các bác sĩ chuyên khoa có thể khuyên bệnh nhân dùng một hay nhiều loại biện pháp điều trị đau khớp ngón tay có liên quan đến viêm khớp dạng thấp:

• NSAIDS, thuốc chống miễn dịch, hoặc các corticosteroids để làm giảm viêm và đau;
• Thuốc giảm đau tại chỗ;
• Tiến hành vật lý trị liệu giúp khớp tăng khả năng vận động;
• Chườm nóng giúp cơ ngón tay được thư giản cũng như tăng độ trơn cho khớp;
• Phương pháp áp lạnh để làm giảm đau và viêm.

Viêm xương khớp

Là dạng viêm khớp thường gặp nhất, viêm xương khớp có liên quan đến sự lão hóa, gây ra sự mất sụn và các thay đổi ở xương. Bệnh này có thể ảnh hưởng đến bất cứ khớp nào trên cơ thể, bao gồm khớp ngón tay (thường là các khớp ở đầu và giữa ngón tay, đôi khi còn gây sưng ở phần nền ngón cái).

Viêm xương khớp có các triệu chứng như:

• Sưng nhiều khớp ngón tay;
• Các cơn đau sâu ở các khớp ngón bị ảnh hưởng;
• Khớp bị co cứng, nhất là buổi sáng sau khi ngủ dậy;
• Các khớp ngón tay bị ảnh hưởng, giảm tính linh hoạt và khả năng vận động;
• Cơ ở gần các khớp ngón tay bị yếu;
• Tạo ra tiếng động khi bẻ các khớp ngón tay.

Các bác sĩ sẽ có thể chỉ định dùng thuốc để giảm đau, cải thiện triệu chứng như:

• Các thuốc giảm đau như acetaminophen hay ibuprofen;
• Các gel hay kem thoa tại chỗ như lidocainem, menthol hay capsaicin;
• Corticosteroids uống hay tiêm;
• Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP).

Bên cạnh đó bệnh nhân có thể áp dụng các liệu pháp không dùng thuốc như:

• Các bài tập vật lý trị liệu để gia tăng sức mạnh cho khớp và làm giảm sự cứng khớp;
• Phẫu thuật gỡ bỏ các sụn bị tổn thương.

Đau khớp ngón tay do nhiều nguyên nhân gây ra như chấn thương, viêm khớp, nang bao hoạt dịch,...

Nang bao hoạt dịch

Nang bao hoạt dịch là các cấu trúc hình tròn chứa đầy dịch thường hay xuất hiện trên mu bàn tay hay trên các ngón tay. Nang bao hoạt dịch còn có thể xuất hiện ở khớp ngón gần đầu ngón tay nhất.

Chỉ khoảng 10% nang bao hoạt dịch hình thành ở các khớp ngoài khớp cổ tay. Người bị nang bao hoạt dịch thường có cảm giác đau và nhạy cảm khi chạm vào. Lưu ý là nang bao hoạt dịch chỉ gây đau ở các khớp ngón tay chúng xuất hiện. Đáng mừng là tình trạng nang bao hoạt dịch có thể tự biến mất mà không cần điều trị. Bệnh nhân bị nang bao hoạt dịch sau khi được thăm khám có thể sẽ được bác sĩ dùng kim để giải phóng dịch khỏi nang bao hoạt dịch. Ngoài ra, phẫu thuật cũng được chọn lựa để loại bỏ nang bao hoạt dịch nếu như chúng tái phát hoặc không đáp ứng với các biện pháp điều trị khác.

Các nguyên nhân khác gây đau khớp ngón tay

Ngoài các nguyên nhân nêu trên, đau khớp ngón tay còn có thể do các nguyên nhân khác bao gồm:

• Các tổn thương mô mềm bỏng hay nốt sần;
• Sưng gân cơ, còn được gọi là viêm gân cơ;
• Bệnh Gout;
• Nhiễm trùng;
• Ung thư xương;
• Bệnh đa xơ cứng rải rác;
• Hội chứng Raynaud;
• Xơ cứng bì;
• Lupus;
• Viêm đa cơ.

Chẩn đoán bệnh đau khớp ngón tay

Bệnh nhân đau khớp ngón tay sẽ được bác sĩ chẩn đoán dựa vào nguyên nhân nền của đau khớp ngón tay. Đầu tiên là tìm kiếm các dấu hiệu của sự viêm bởi gãy khớp hay trật khớp ngón tay có thể được chẩn đoán dựa vào các dấu hiệu nhìn thấy được.

Ngoài ra, bác sĩ có thể xác định chẩn đoán bằng cách loại trừ các nguyên nhân gây ra đau khớp ngón tay khác dựa vào các xét nghiệm, kỹ thuật như:

• X-Quang;
• CT-Scan;
• MRI;
• Chọc hút dịch khớp để phân tích dịch. Thủ thuật này có thể giúp bác sĩ chẩn đoán được bệnh nhân có mắc phải viêm khớp dạng thấp và Gout hay không.

Các liệu pháp điều trị tại nhà

Bệnh nhân bị đau khớp ngón tay có thể áp dụng nhiều biện pháp chữa trị dựa trên mức độ đau, nguyên nhân gây đau.

Bệnh nhân bị đau khớp ngón tay có thể áp dụng nhiều biện pháp chữa trị dựa trên mức độ đau, nguyên nhân gây đau. Bệnh có thể được điều trị tại nhà bằng các liệu pháp như:

• Chườm nóng/lạnh lên các khớp bị viêm hay chấn thương để làm giảm đau, giảm viêm, thúc đẩy máu lưu thông,...
• Cho các ngón tay nghỉ ngơi bằng cách tránh đánh máy, viết, và các hoạt động khác có sử dụng bàn tay.
• Dùng thuốc giảm đau.
• Tập co giãn các khớp ngón tay một cách nhẹ nhàng.
• Giảm stress bằng biện pháp ngồi thiền hay các bài tập hít thở.

Bên cạnh việc điều trị, bạn có thể dùng các mẹo sau đây để giúp hạn chế bị đau các khớp ngón tay:

• Mang bao tay hay các dụng cụ bảo vệ bàn tay khác;
• Nên dành thời gian cho bàn tay nghỉ ngơi khi thực hiện các hoạt động gây áp lực lên các khớp ngón tay;
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh;
• Kiểm soát đường huyết;
• Bỏ hút thuốc lá.

Vài nguyên nhân gây đau khớp ngón tay có thể tự khỏi bằng việc nghỉ ngơi và điều trị tại nhà. Tuy nhiên, khi các cơn đau trở nên dai dẳng và không cải thiện khi dùng các biện pháp điều trị tại nhà, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để tiến hành điều trị y tế. 

Các trường hợp cần đến cơ sở y tế để được thăm khám sớm:

• Các khớp ngón tay có khả năng bị nứt, gãy, hay trật khớp.
• Đau khớp ngón tay mới hay nặng hơn mà không có nguyên nhân rõ ràng;
• Đau, cứng khớp khác;
• Cảm giác tê hay châm chích tại ngón tay bị ảnh hưởng lan ra bàn tay, cổ tay, hay cánh tay;
• Các thay đổi nhận thấy được bằng mắt ở khớp ngón tay như sưng hay đổi màu;
• Xuất hiện cục u đau hay nhạy cảm ở khớp ngón tay.

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Bệnh viện Nguyễn Tri Phương