Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không?

Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không? Trước khi đề cập đến vấn đề này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu kiến ba khoang là gì nhé.

Kiến ba khoang là gì? Đặc điểm nhận dạng kiến ba khoang

Kiến ba khoang là gì?

Kiến ba khoang là một loại bọ cánh cứng có tên khoa học là Paederus fuscipes (tên tiếng Anh là rove beetles). Thực ra nó không phải là con kiến nhưng vì hình dạng giống như kiến nên gọi là kiến ba khoang, ngoài ra còn có một số tên gọi khác như kiến hoang, kiến kim, kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong... thuộc giống Paederus (có 622 loài), họ Staphilinidae (cánh cụt), bộ cánh cứng.

Kiến ba khoang có thân hình thon, dài như hạt thóc, có 3 đôi chân, bụng có đốt, thon nhọn về đuôi, bay và chạy rất nhanh

Nó là con vật sống trên ruộng đồng vườn tược từ hàng ngàn năm nay, là người bạn tốt của bà con nông dân, vì nó chính là một trong những con thiên địch tốt nhất trên đồng ruộng, chuyên ăn của các loài sâu rầy gây hại hoa màu. Do nạn khai thác rừng bừa bãi, nạn săn bắt thú hoang, sử dụng thuốc trừ sâu, công trình thủy điện, đô thị hóa... đã khiến cho hệ sinh thái mất cân bằng ngày càng trầm trọng.

Nhiều loài là thiên địch của sinh vật có thể biến mất, do đó thời gian gần đây xuất hiện rắn lục đuôi đỏ, bọ đậu đen, bọ xít, kiến ba khoang, sâu rầy gây hại... bùng phát và xâm nhập các khu dân cư hoặc khu vực mà trước đây chúng không có là điều tất nhiên, dấy lên câu hỏi kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không.

Đặc điểm nhận dạng kiến ba khoang

Kiến ba khoang có thân hình thon, dài như hạt thóc (dài khoảng 0,7 - 1cm, ngang 2 - 5mm), có 3 đôi chân, bụng có đốt, thon nhọn về đuôi, bay và chạy rất nhanh; về màu sắc, đôi khi có màu cam tối hay sậm màu, vùng bụng trên và đầu màu đen, vùng trên giữa phát quang ngũ sắc, óng ánh màu xanh, đính kèm đôi cánh cứng (elytra).

Một đôi cánh trong suốt gấp gọn bên dưới cánh cứng. Đầu nhỏ có hai râu đơn chia đốt mở rộng về phía trước. Có một cái đầu đen, sau bụng và elytra (cấu trúc này bao gồm các cánh và 3 phân đoạn bụng đầu tiên), và một phần ngực màu đỏ và phía trước bụng trong một xen kẽ màu đen – đỏ – đen – đỏ – đen, tương ứng với đầu – ngực – elytra – trước bụng – sau bụng.

Tùy thuộc vào cơ địa và mức độ tổn thương của mỗi người mà các mức độ nguy hiểm khác nhau khi bị kiến ba khoang đốt. 

Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không?

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cơ thể kiến ba khoang có chứa độc tố pederin, độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ nhưng do lượng tiếp xúc nhỏ và chỉ ở ngoài da nên không đủ gây chết người như nọc rắn. Ngay cả khi kiến không đốt người thì chất độc trong cơ thể kiến giải phóng ra khi bị tác động, chà xát hoặc bị giết có thể làm tổn thương da người như bỏng da, viêm da.

Kiến ba khoang có độc tính mạnh gấp 12-15 lần nọc của rắn hổ

Vị trí kiến ba khoang đốt thường ở vùng hở như: cổ, mặt, cánh tay, cẳng tay, cẳng chân, đôi khi cũng thấy ở thân vùng kín do kiến bám vào quần áo, khi mặc chúng tiếp xúc trực tiếp vào da. Tùy vào vị trí tiếp xúc mà có thể bị một hay nhiều tổn thương cùng lúc, bị đối xứng, bị nhiều nơi khác nhau trên cơ thể.

Khi tiếp xúc với độc tố của kiến ba khoang, trong vòng 24 giờ đầu, bạn sẽ thấy xung quanh vùng da bị đốt sưng và ngứa nghiêm trọng. Sau 2-3 ngày, các vùng da tiếp xúc sẽ đỏ dần và sưng phình ra, đồng thời xuất hiện các mụn nước nhỏ như mụn nước khi bị phỏng. Sau đó mụn nước sẽ vỡ ra và tụ lại tạo thành dạng vết thương như vết bỏng.

Tính chất của thương tổn là những ban đỏ, mụn nước, mụn mủ, loét nông trên da cũng giống như viêm da do ấu trùng bướm nhưng ở cấp độ nặng hơn, có thể bị nhiều tổn thương trên da.

Rất nhiều người khi thấy kiến ba khoang thường lấy tay đập, vô hình trung lượng chất độc là pederin trong loại kiến này khi tiếp xúc với da sẽ lan nhanh và rộng hơn làm cho vùng da bị tổn thương lớn. Vì vậy, kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không phụ thuộc vào cách xử lý khi phát hiện kiến ba khoang trên cơ thể.

Những biến chứng nguy hiểm khi bị kiến ba khoang đốt

Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không cũng tùy thuộc vào sự điều trị. Có nhiều trường hợp do điều trị không đúng cách thường xảy ra những biến chứng nguy hiểm.

Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không cũng tùy thuộc vào vị trí bị đốt. Nếu kiến đốt ở trên cơ thể, tay chân thì cần lưu ý có thể gây ra biến chứng loét, sẹo xấu, sẹo thâm.

Kiến ba khoang đốt có nguy hiểm không tùy thuộc vào cách sơ cứu và điều trị

Kiến đốt ở bộ phận sinh có thể gây ra loét tổn thương bộ phận sinh dục nếu không được điều trị đúng cách. Bị đốt hoặc dịch tiết của kiến dính tại mắt có thể gây ra phù nề, tổn thương giác mạc, ảnh hưởng rất nặng đến thị giác.

Cần lưu ý khi bị kiến đốt và tiếp xúc dịch tiết của kiến ba khoang, phải nhanh chóng rửa chất tiết bằng nước sạch, xà phòng dịu nhẹ. Nhanh chóng đến cơ sở có bác sĩ chuyên khoa da liễu để khám, chẩn đoán chính xác và điều trị đúng. Tuyệt đối không nên tự ý bôi đắp thuốc.

Với làn da non nớt của trẻ nhỏ, việc bị đốt hoặc dính dịch tiết của kiến ba khoang ở trẻ nhỏ là cực kỳ nguy hiểm. Vì thế, bạn nên giáo dục trẻ nhỏ, và các thành viên khi thấy côn trùng (bướm, kiến ba khoang) nên dùng chổi, hoặc đeo găng tay...để xua đuổi côn trùng.

Mẫn Mẫn