Đáy chậu là gì? Nguyên nhân phụ nữ đau đáy chậu sau sinh?

Hiểu rõ về đáy chậu không chỉ giúp phụ nữ nâng cao kiến thức về cơ thể mình mà còn hỗ trợ họ trong việc chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là trong và sau quá trình sinh con. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn chi tiết về định nghĩa đáy chậu là gì, cấu trúc, vai trò cũng như các vấn đề thường gặp và biện pháp giảm đau sau khi sinh.

Đáy chậu là gì?

Đáy chậu là khu vực giải phẫu nằm giữa niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang) và hậu môn. Ở phụ nữ, đáy chậu còn bao gồm cả cửa mình. Trong quá trình sinh nở, một số phụ nữ có thể cần phải thực hiện thủ thuật cắt tầng sinh môn để hỗ trợ em bé đi qua đường âm đạo dễ dàng hơn. Tuy nhiên, điều này có thể gây đau vùng đáy chậu sau khi sinh và cần áp dụng một số biện pháp để giảm đau hiệu quả.

Ở phụ nữ, đáy chậu bao gồm các cấu trúc sau:

• Niệu đạo: Ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài.
• Cửa mình (âm đạo): Đường sinh dục nữ.
• Hậu môn: Phần cuối của hệ tiêu hóa.

Cấu trúc này được tạo thành từ các lớp cơ, mô liên kết và da, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các cơ quan vùng chậu, kiểm soát tiểu tiện, đại tiện và duy trì chức năng tình dục.

Vai trò của đáy chậu

Sau khi tìm hiểu đáy chậu là gì, biết về chức năng của bộ phận này cũng rất quan trọng. Đáy chậu có nhiều chức năng như sau:

• Hỗ trợ các cơ quan vùng chậu: Đáy chậu giúp giữ và nâng đỡ bàng quang, tử cung và trực tràng.
• Kiểm soát tiểu tiện và đại tiện: Cơ đáy chậu đóng vai trò trong việc kiểm soát dòng nước tiểu và phân, giúp ngăn ngừa tiểu tiện và đại tiện không tự chủ.
• Chức năng tình dục: Cơ đáy chậu liên quan trực tiếp đến chức năng tình dục và cảm giác trong quan hệ tình dục.

Vấn đề hay gặp ở đáy chậu

Một số vấn đề thường gặp ở đáy chậu bao gồm:

• Rách đáy chậu: Xảy ra tự nhiên trong quá trình sinh con, cần được khâu và chăm sóc kỹ lưỡng để tránh nhiễm trùng.
• Đau đáy chậu mãn tính: Đau kéo dài ở vùng đáy chậu, có thể do tổn thương dây thần kinh hoặc căng thẳng cơ.
• Sa tạng chậu: Xảy ra khi các cơ và mô ở đáy chậu trở nên yếu, khiến cho các cơ quan trong vùng chậu bị tụt xuống.

Nguyên nhân phụ nữ đau đáy chậu sau sinh là gì?

Đau tầng sinh môn sau sinh là một tình trạng khá phổ biến ở hầu hết phụ nữ. Quá trình chuyển dạ và rặn sinh để đưa một em bé nặng từ 3 đến 4 kg qua âm đạo (ống đẻ) nhỏ hẹp có thể gây chấn thương đường sinh dục, đặc biệt là rách âm đạo. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi phụ nữ cảm thấy đau và rát ở vùng đáy chậu.

Thời gian hồi phục và mức độ đau tầng sinh môn sau sinh sẽ khác nhau tùy thuộc vào phương pháp sinh và từng cá nhân khác nhau. Tuy nhiên, đau tầng sinh môn sau sinh có thể được chia thành các trường hợp sau:

• Sinh thường qua đường âm đạo mà không có vết rách: Tình trạng này có thể khiến toàn bộ vùng đáy chậu và trực tràng bị sưng và phù nề sau khi sinh. Cảm giác khó chịu ở khu vực này thường kéo dài từ ba đến năm tuần.
• Vết rách âm đạo hoặc vết cắt tầng sinh môn: Vết thương có thể lành trong khoảng 7 đến 10 ngày, nhưng người phụ nữ sẽ cảm thấy đặc biệt đau nhức và nhạy cảm ít nhất 6 tuần.
• Sinh mổ sau khi đã có chuyển dạ: Tùy thuộc vào thời gian rặn đẻ và diễn tiến của cuộc chuyển dạ, phụ nữ sẽ cảm thấy khó chịu sau khi sinh.
• Đau xương chậu: Đau xương chậu sau sinh có thể xảy ra do giãn khớp mu trong những tháng cuối của thai kỳ và trong quá trình rặn đẻ.
• Quá trình rặn đẻ có thể gây trĩ hoặc nứt hậu môn: Trong khi rặn đẻ để đưa em bé ra ngoài, phụ nữ có thể bị trĩ hoặc gặp phải tình trạng nứt hậu môn. Những tình trạng này gây ra cảm giác cực kỳ khó chịu, thậm chí đau đớn, nhưng sẽ lành lại nếu được chăm sóc tốt theo thời gian.

Biện pháp giảm đau đáy chậu sau sinh

Dưới đây là những cách được các bác sĩ và chuyên gia khuyên thực hiện để giảm đau ở vùng tầng sinh môn sau khi sinh, phù hợp cho cả phụ nữ sinh thường và sinh mổ:

Giữ cho vết thương tầng sinh môn sạch sẽ

Giữ vệ sinh vùng này là một trong những bước quan trọng nhất. Hãy rửa vết thương bằng nước ấm hàng ngày và sau khi đi tiểu để tránh việc nước tiểu gây kích ứng vùng da bị tổn thương. Việc giữ vệ sinh sẽ giúp vết thương mau khỏi và ngăn ngứa các nguy cơ nhiễm trùng.

Thực hiện hườm lạnh để làm dịu và giảm sưng

Chườm lạnh là một trong những phương pháp hiệu quả. Bạn có thể sử dụng găng tay phẫu thuật sạch chứa đá bào hoặc miếng lót có túi chườm lạnh đi kèm để chườm lên vùng bị tổn thương. Cách này sẽ giúp giảm sưng và cảm giác đau đớn.

Không băng bó vết thương quá kín

Tránh băng bó vết thương quá kín vì điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nên để vết thương thoáng khí càng nhiều càng tốt để đảm bảo quá trình lành vết thương diễn ra thuận lợi.

Tắm nước ấm và chườm ấm

Bạn có thể tắm và chườm ấm để giúp giảm đau và làm dịu vết thương hiệu quả. Ngâm phần hông và mông trong nước ấm khoảng 20 phút, lặp lại vài lần mỗi ngày để giảm cảm giác khó chịu.

Sử dụng thuốc gây tê cục bộ

Bạn có thể thuốc gây tê dưới dạng xịt, kem, thuốc mỡ hoặc miếng đệm theo bác sĩ khuyến cáo. Các thuốc giảm đau thông thường như Acetaminophen (Tylenol) cũng có thể có hiệu quả trong việc giảm đau.

Tránh gây áp lực lên vùng đáy chậu bị tổn thương

Hãy nằm và ngủ ở tư thế nghiêng về một phía để giảm áp lực lên vùng đáy chậu. Không nên đứng hay ngồi trong một thời gian quá lâu. Sử dụng gối có lỗ ở giữa (thường dùng cho người bị trĩ) để ngồi, giúp giảm áp lực lên vùng tổn thương. Siết chặt cơ mông trước khi ngồi cũng là một cách giảm thiểu đau đớn.

Nới lỏng quần áo

Tránh mặc quần áo chật, đặc biệt là đồ lót, vì chúng có thể cọ xát và gây kích ứng vùng da bị tổn thương, làm chậm quá trình lành vết thương. Hãy để vùng đáy chậu khô thoáng nhiều nhất có thể.

Tránh táo bón sau sinh

Bằng cách uống nhiều nước, bạn có thể tránh được tình trạng táo bón vì táo bón có thể gây cảm giác đau đớn khi đi ngoài. Bổ sung nhiều chất xơ vào chế độ ăn uống để giúp phân mềm hơn. Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng nhẹ.

Bài viết trên đây đã giúp bạn trả lời câu hỏi đáy chậu là gì và nguyên nhân gây đau đáy chậu sau sinh ở phụ nữ. Nhìn chung, đáy chậu là một khu vực giải phẫu quan trọng ở phụ nữ, liên quan đến nhiều chức năng cơ bản của cơ thể. Hiểu biết về đáy chậu và cách chăm sóc nó, đặc biệt là sau khi sinh sẽ giúp phụ nữ duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn. Từ việc giữ vệ sinh, chườm lạnh, tránh áp lực, đến tập luyện kegel, tất cả đều giúp cải thiện quá trình hồi phục và bảo vệ sức khỏe vùng đáy chậu. 

Xem thêm: Hậu môn ẩm ướt có mùi hôi là dấu hiệu cảnh báo bệnh nào?