Những thói quen sinh hoạt hạn chế diễn tiến của bệnh khí phế thũng

Khí phế thũng là gì là câu hỏi của nhiều người khi mới nghe về bệnh, hoặc đôi khi họ hoặc người thân trong gia đình mắc bệnh khí phế thũng mà vẫn chưa thực sự hiểu rõ về căn bệnh này. Thực chất, khí phế thũng là một bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gây khó thở. Việc phát hiện bệnh sớm giúp điều trị hiệu quả và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Thực chất khí phế thũng là một bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính gây khó thở

Bệnh khí phế thũng là gì?

Khí phế thũng thực chất là một dạng bệnh phổi, cùng với một dạng khác được gọi là bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Nguyên nhân chính của khí phế thũng là do hút thuốc, ngoài ra còn có sự kết hợp của các yếu tố khác.

Ở những người bị hội chứng khí phế thũng, các túi phổi, đặc biệt là các thành bên trong túi ngày càng bị tổn thương, suy yếu và sau đó bị vỡ. Cuối cùng là tạo khoảng trống trong phổi khiến các túi phải dồn lại, làm diện tích bề mặt bị giảm dần và giảm hoạt động cung cấp oxy cho máu.

Khí phế thũng cũng ngăn cản bạn không thể sử dụng tối đa phổi của mình để hô hấp bình thường, có nghĩa là luôn có một phần không khí bị mắc kẹt bên trong không thể thoát ra ngoài và không khí giàu oxy không thể đi vào với lượng tối đa. Tổn thương gây ra bởi khí phế thũng không thể chữa khỏi hoàn toàn và việc điều trị chỉ có thể làm chậm quá trình phát triển của bệnh, vì vậy việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng.

Nguyên nhân gây ra bệnh khí phế thũng

Thường xuyên tiếp xúc với chất kích thích, hóa chất có hại và vi sinh vật trong không khí là nguyên nhân chính gây ra khí phế thũng. Các hóa chất độc hại bao gồm khói thuốc lá, thuốc lào, khói từ các vật liệu đốt như than, khói bếp, và các vi sinh vật có thể là vi rút, vi khuẩn và nấm. Khí phế thũng hình thành bởi COPD hoặc bệnh lao thuộc nhóm nguyên nhân này.

Ngoài ra, bệnh hen suyễn mãn tính làm cho các phế nang bị kéo căng quá mức và liên tục, làm cho các phế nang và tiểu phế quản mất tính đàn hồi, cũng có thể gây ra khí phế thũng. Dị dạng lồng ngực bẩm sinh, chít hẹp phế quản gây tắc nghẽn đường thở, không khí bị kẹt lại trong phổi cũng gây ra khí phế thũng.

Ngoài ra, các rối loạn di truyền như thiếu hụt protein alpha 1 antitrypsin cũng có thể gây ra khí phế thũng. Đây là protein được sản xuất trong gan, có tác dụng chống lại hoạt động của enzym elastase của bạch cầu đa nhân trung tính và bảo vệ tế bào khỏi bị viêm. Đây là một rối loạn di truyền, trong đó các cấu trúc đàn hồi của phổi không được alpha 1 antitrypsin bảo vệ do thiếu hụt, dẫn đến khí phế thũng.

Các triệu chứng của khí phế thũng

Các triệu chứng lâm sàng thường gặp của khí phế thũng bao gồm:

• Khó thở là một triệu chứng nổi bật: Lúc đầu khó thở ra, khó thở xảy ra thường xuyên khi gắng sức, sau đó khó thở liên tục và nghiêm trọng nhất là khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi. Khó thở trầm trọng hơn khi bệnh nhân bị nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính như viêm phổi hoặc áp xe phổi.

Khó thở là một triệu chứng nổi bật của căn bệnh khí phế thũng

• Ho: Thường là ho khan hoặc có ít đờm.
• Bệnh nhân có thể xuất hiện một số triệu chứng hô hấp khác như: biến dạng lồng ngực, gõ vang, giảm thông khí phổi.
• Khí phế thũng tiến triển mãn tính có thể gây ra các biến chứng như rối loạn nhịp tim, suy hô hấp mãn tính, tràn khí màng phổi và thuyên tắc phổi. Các triệu chứng thường gặp ở giai đoạn nặng bao gồm phù nề, gan to và giãn tĩnh mạch cổ nổi.

Những thói quen sinh hoạt nào có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh khí phế thũng?

Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc bệnh khí phế thũng hoặc COPD, đây là một số điều cần lưu ý để ngăn bệnh tiến triển và bảo vệ bản thân khỏi các biến chứng:

• Bỏ hút thuốc: Đây là điều quan trọng nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tổng thể của mình và là điều duy nhất bạn có thể làm để ngăn chặn bệnh khí phế thũng tiến triển. Nếu có thể, người bên nên xây dựng một chương trình cai thuốc lá. Ngoài ra, nên tránh khói thuốc thụ động càng nhiều càng tốt.
• Tập thể dục thường xuyên: Cố gắng không để xảy ra các vấn đề về hô hấp là lý do để bạn lười vận động, không tập thể dục. Tập thể dục vừa phải và thường xuyên có thể làm tăng đáng kể dung tích phổi.
• Hạn chế tiếp xúc với không khí lạnh: Không khí lạnh có thể khiến các đoạn phế quản co lại, khiến việc thở trở nên khó khăn hơn. Khi trời lạnh, hãy đắp khăn mềm, khẩu trang hoặc khăn che mặt trước khi ra ngoài, che miệng và mũi để làm ấm không khí đi vào phổi.

 Đeo khẩu trang hoặc khăn che mặt trước, che miệng và mũi khi trời lạnh

• Tiêm phòng: Đảm bảo tiêm chủng ngừa cúm và phế cầu hàng năm theo khuyến cáo của bác sĩ.
• Ngăn ngừa nhiễm khuẩn đường hô hấp: Cố gắng tránh tiếp xúc trực tiếp với người bị cảm lạnh hoặc cúm. Nếu bạn đang ở một khu vực đông đúc trong mùa lạnh và cúm, hãy đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và mang theo một chai nhỏ nước rửa tay có cồn để đề phòng các trường hợp khẩn cấp.

Phòng ngừa nhiễm khuẩn đường hô hấp rất quan trọng đối với người bị khí phế thũng vì nguy cơ biến chứng rất cao nếu vi khuẩn và vi rút xâm nhập vào phổi. Ngoài ra, người bệnh nên cải thiện môi trường sống, tránh xa các chất ô nhiễm, khí độc hại từ môi trường, tập thể dục hàng ngày và một chế độ ăn uống cân bằng là cần thiết để cải thiện chức năng phổi và sức khỏe tổng thể.

Thuý Nguyễn

Nguồn tham khảo: Tổng hợp