Có nên tự ý dùng thuốc kháng sinh khi bị viêm họng?

Vào thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi dễ gây nên các bệnh lý về đường hô hấp có nguy cơ tăng cao ở cả người lớn và trẻ em. Một trong những bệnh lý phổ biến là viêm họng. Nhiều người khi bị bệnh này thường sẽ có xu hướng tự mua thuốc kháng sinh về uống khi tình trạng chưa quá nghiêm trọng. Liệu có nên tự ý dùng thuốc kháng sinh khi bị viêm họng và nó có gây nên biến chứng gì không? Cùng tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này trong bài viết dưới đây nhé!

Viêm họng nhiều thể và cách sử dụng kháng sinh khác nhau

Viêm họng là một dạng của viêm nhiễm niêm mạc đường hô hấp trên, thuộc vùng hầu họng. Triệu chứng khi bị viêm họng bao gồm có đau họng kèm theo nóng rát, ngứa họng, sốt, ù tai, sưng hạch, sổ mũi, ho có đờm đặc hoặc khàn giọng. Nếu người bệnh có sức đề kháng tốt thì tình trạng này có thể tự khỏi sau khoảng vài ngày. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp xảy ra biến chứng khi bệnh tiến triển nặng như viêm amidan, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản…

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra viêm họng, phổ biến nhất là do nhiễm trùng (vi khuẩn, virus hay vi nấm), do dị ứng nguyên, dị ứng thời tiết, khói thuốc lá, các chất ô nhiễm trong không khí hoặc có thể là biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Trong đó, viêm họng do nhiễm virus, vi khuẩn có thể diễn biến ở thể thấp cấp và khả năng lây nhiễm cao nhất là ở các đối tượng như trẻ nhỏ, người cao tuổi, người bị suy giảm hệ miễn dịch. 

Viêm họng nhiều thể và cách sử dụng kháng sinh khác nhau

Để điều trị dứt điểm viêm họng thì cần phải biết được nguyên nhân gây bệnh là gì. Theo đó, việc dùng thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng trong những trường hợp bị viêm họng do vi khuẩn. Chính vì vậy, để đảm bảo an toàn thì tốt nhất người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám kịp thời và có hướng điều trị phù hợp. 

Việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị viêm họng chỉ có thể giúp tiêu diệt được những loại vi khuẩn nhạy cảm với nó và hoàn toàn không có tác động lên virus. Việc lạm dụng thuốc kháng sinh không những không mang lại hiệu quả điều trị mà còn có thể gây nên tình trạng đề kháng kháng sinh. Điều này có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như tiêu chảy và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Ngay cả khi viêm họng đúng là do nhiễm khuẩn thì cũng cần phải thực hiện các xét nghiệm của bác sĩ để định danh loại vi khuẩn để từ đó sử dụng đúng loại kháng sinh tối ưu nhất và liều lượng để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất. 

Nguy hiểm của việc tự ý dùng kháng sinh

Kháng sinh là một loại dược phẩm có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế đối tượng vi sinh vật gây bệnh là vi khuẩn. Việc sử dụng tùy tiện mà không có chỉ định từ các bác sĩ có thể gây ra những hậu quả khôn lường, đặc biệt là đối với trẻ em bởi vì: 

• Đề kháng kháng sinh: Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi có thể khiến cơ thể phản ứng ngược và gây nên tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Tức là kháng sinh dần sẽ không còn tác dụng đối với loại vi khuẩn nhất định, điều này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng. 
• Thời gian điều trị bằng kháng sinh phù hợp bị trì hoãn: Tình trạng viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn (Streptococcus beta nhóm A) ở trẻ em nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận cấp, sốt thấp khớp, viêm màng trong tim…
• Sử dụng kháng sinh sai cách khiến bệnh trầm trọng hơn: Để đảm bảo vi khuẩn không còn khả năng gây bệnh thì mỗi loại kháng sinh sẽ có liều dùng và thời gian dùng khác nhau. Việc ngừng sử dụng thuốc khi vừa thấy các triệu chứng thuyên giảm có thể khiến cho vi khuẩn chưa được tiêu diệt hết. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn thích ứng với thuốc và phát triển mạnh mẽ trở lại, khó tiêu diệt hơn. 

Nguy hiểm của việc tự ý dùng kháng sinh

Ngoài ra, thuốc kháng sinh còn có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn như gây tiêu chảy, làm bệnh nhân suy kiệt. Đối với những trường hợp viêm họng mạn tính, việc tự ý sử dụng kháng sinh trong thời gian dài có thể gây độc trên gan, thận, hệ tim mạch… 

Bệnh nhân viêm họng cần phải làm gì?

Để đảm bảo an toàn bệnh nhân nên đến cơ sở y tế khi gặp tình trạng đau họng kéo dài kèm theo các triệu chứng như sốt liên tục 39 - 40 độ, khó thở, cứng cổ, sưng đau vùng cổ và có hạch cứng dưới hàm ; có máu trong nước bọt và đờm hay khi thấy có những vệt trắng trong họng, phát ban. 

Tuy nhiên bạn cũng không cần quá lo lắng, đối với những trường hợp bị viêm họng không phải do nhiễm liên cầu khuẩn thì thường sẽ không quá nguy hiểm. Lúc này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây để giảm tình trạng bệnh nếu bệnh nhẹ: 

• Luôn giữ ấm cho cơ thể và sử dụng nước ấm để tắm.
• Thường xuyên súc miệng và súc họng bằng nước muối sinh lý (khoảng 1 - 2 giờ/lần) để giúp tiêu diệt vi khuẩn trong cổ họng. 
• Dùng hỗn hợp mật ong, nước chanh hoặc trà gừng có tác dụng giảm ho và giữ sạch họng. 
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể, không uống nước đá lạnh. Có thể uống nước hoa quả để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Hạn chế tiếp xúc với người khác để tránh lây nhiễm.
• Không hút thuốc lá, hạn chế tối đa các gia vị cay, nồng; rượu bia, chất kích thích.

Bệnh nhân viêm họng cần phải làm gì

Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề có nên tự ý dùng thuốc kháng sinh khi bị viêm họng. Hy vọng sẽ giúp bạn có những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bản thân và người thân tốt hơn nhé!

Thủy Phan

(Nguồn: Tổng hợp)