Bạn chọn cà phê hay thể dục để đánh bại cơn buồn ngủ?

Có hai trường phái lựa chọn cách để đánh bại cơn buồn ngủ vào sáng sớm và đầu giờ chiều, những thời điểm mà chúng ta cần lấy lại sự tỉnh táo nhất. Một số sẽ chọn cách nhanh chóng bằng caffeine, số khác thì dựa vào dopamine và epinephrine có từ quá trình tập thể dục. Tuy nhiên một cốc cà phê hay vài phút leo cầu thang sẽ tốt hơn, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Cà phê và tập thể dục có thể ngang bằng nhau trong trận chiến lấy lại năng lượng và tỉnh táo nhanh chóng

Cà phê - tập thể dục

Phòng thí nghiệm Exercise and Health Psychology Lab trực thuộc Đại học Western, Canada đã thực hiện vài thí nghiệm kiểm tra tác động của tập thể dục lên sức khỏe và nhận thức con người. Trong nghiên cứu gần đây họ đã so sánh cà phê và thể dục xem chúng có ảnh hưởng thế nào đến bộ nhớ tác vụ (working memory).

Bộ nhớ tác vụ là khả năng tạm thời lưu trữ và thao tác với thông tin giúp con người hoàn thành một nhiệm vụ nhất định. Chẳng hạn như việc bạn đến cửa hàng tạp hóa và nhớ lại các mục trong danh sách những món đồ cần mua, đồng thời tiến hành đối chiếu thông tin đó với các bảng giá mà bạn thấy trước mặt, đây chính là lúc bạn đang dùng bộ nhớ tác vụ.

Có thể hiểu đơn giản rằng bộ nhớ tác vụ giống như cache của máy tính. Nó sẽ lưu trữ tạm thời một số file dữ liệu nhất định và giúp người dùng thực hiện một tác vụ nhanh và mượt hơn. Tuy nhiên sau khi hoàn thành thì cache sẽ bị xóa để giải phóng tài nguyên não bộ cho bạn. Đây là loại hình trí nhớ được sử dụng rất nhiều trong đời sống hằng ngày, liên quan tới khả năng học tập cũng như làm việc của mọi người.

Các nhà khoa học của đại học Western đã tuyển các tình nguyện viên và chia thành 2 nhóm cho nghiên cứu. Một nhóm sẽ uống lượng caffeine tương đương tách cà phê nhỏ cho buổi sáng. Còn lại thì sẽ đi bộ nhanh tầm 20 phút trên máy chạy bộ.

Kết quả cho chúng ta thấy rằng, một bài tập thể dục cường độ vừa phải như thế thì cơ bản có thể cải thiện hoạt động của bộ nhớ tác vụ tương đương liều caffeine. Hiệu ứng trên xảy ra với cả người không uống cà phê và người thường xuyên dùng cà phê.

Cà phê là thức uống thường được mọi người sử dụng khi muốn tập trung và tỉnh táo hơn

Lợi ích lâu dài của tập thể dục

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh được rằng tiêu thụ caffeine bằng cách uống cà phê thường xuyên có liên quan với nguy cơ mắc tiểu đường type 2, huyết áp cao và béo phì thấp hơn. Nhưng uống cà phê nhiều lại có khả năng tăng nồng độ cholesterol. Mặc dù tác dụng của cà phê có thể bảo vệ chúng ta chống lại một số căn bệnh như ung thư và mất trí nhớ, tuy nhiên nó lại dẫn tới nguy cơ loãng xương và viêm thấp khớp dạng thấp.

Vậy có thể khẳng định rằng cà phê có nhiều lợi ích nhưng dường như cũng có một vài tác dụng phụ nhất định. Ngược lại nhiều nghiên cứu đã chứng minh tập thể dục mang tới lợi ích hoàn toàn tổng thể. Không những nó mang lại các lợi ích như caffeine là giảm nguy cơ mắc tiểu đường, ung thư và các bệnh mạn tính khác, mà thể dục còn ưu thế hơn hẳn bởi phù hợp với mọi lứa tuổi và mọi đối tượng (như trẻ em và người lớn không uống được cà phê).

Nghiên cứu của đại học Western cho thấy những ai thường xuyên uống cà phê, nếu muốn, có thể dễ dàng chuyển sang thói quen tập thể dục. Trong thí nghiệm các đối tượng uống cà phê được yêu cầu không tiêu thụ caffeine trong vòng 12 tiếng đồng hồ nhằm đánh giá hiệu ứng “cai nghiện” gặp phải, chúng ta có thể thấy rằng người uống cà phê thường xuyên khi không có caffeine sẽ thấy đau đầu, mệt mỏi, tâm trạng cáu kỉnh, thiếu tập trung và động lực. Đồng thời hoạt động bộ nhớ tác động cũng gặp ảnh hưởng.

Tuy nhiên sau khi các nhà khoa học yêu cầu họ tập thể dục bằng bài đi bộ nhanh trong 20 phút thì các triệu chứng thiếu caffeine cũng được làm nhẹ. Nhất là nhóm người này không còn tâm trạng mệt mỏi, chán nản, bộ nhớ tác vụ của người tập thể dục cũng không bị ảnh hưởng.

Về lâu dài tập thể dục vẫn tốt cho sức khỏe hơn

Nguyên nhân được cho là nhờ 2 hormone dopamine và epinephrine được não bộ giải phóng khi tập thể dục. Chúng có thể bắt chước theo hiệu ứng của caffeine làm chúng ta cảm thấy tỉnh táo và khỏe khoắn hơn. Tóm lại thì một tách cà phê và vài phút thể dục cường độ vừa phải có thể hòa nhau khi tranh chức lấy lại năng lượng và tỉnh táo. Tuy nhiên để hình thành thói quen lâu dài cho lối sống lành mạnh thì thể dục dường như là lựa chọn tốt hơn cà phê.

Thụy Anh