Viêm khớp gối: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm khớp gối thường biểu hiện qua đau nhức và cứng khớp, đặc biệt rõ ràng vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc khi thời tiết thay đổi. Thường xuyên bị bỏ qua, những dấu hiệu sớm này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được chú ý và điều trị kịp thời.

Các triệu chứng của viêm khớp gối bao gồm:

• Khớp sưng, đỏ và nóng: Cảm giác đau rát, nóng khi chạm vào và khớp gối sưng tấy.
• Khớp gối cứng: Đặc biệt rõ ràng sau khi nghỉ ngơi dài hoặc thức dậy.
• Khớp yếu, không ổn định: Dễ bị lảo đảo khi di chuyển, cảm giác không chắc chắn.
• Tiếng lạo xạo khi vận động: Nghe thấy tiếng kêu khi cử động khớp gối.
• Hạn chế vận động: Khó khăn trong việc duỗi thẳng hoặc cúi gối.
• Yếu và không chịu được trọng lực: Khó khăn trong việc đứng lên hoặc đi lại.
• Biến dạng đầu gối: Hình dạng khớp gối thay đổi rõ rệt.
• Sốt và viêm nặng: Có thể có sốt, mẩn đỏ và đau tăng ở khớp.
• Đau gối sau chấn thương: Cảm giác đau tăng sau khi bị tổn thương.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm khớp gối

Dính và cứng khớp

Theo thời gian, tổn thương có thể khiến cấu trúc khớp gối trở nên mất ổn định. Điều này có thể khiến khớp gối bị cứng.

Thoái hóa khớp sẽ hình thành các gai xương khi sụn khớp bị mòn đi, từ đó khiến khớp gối dính hoặc cứng lại, gây khó khăn trong việc gập hoặc duỗi khớp gối.

Viêm khớp dạng thấp gây tổn thương các gân cơ và dẫn đến sự mất ổn định của khớp gối.

Hạn chế vận động

Những tổn thương về xương và sụn khớp khiến khớp gối đau, cứng và kém linh hoạt.

Từ đó có thể dẫn đến khó cử động trong việc đi lại, đứng lên và các sinh hoạt hàng ngày khác. Tình trạng nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến yếu và tăng nguy cơ té ngã.

Biến dạng khớp gối

Hình dạng của khớp gối có thể thay đổi trong thời gian bùng phát và khi tổn thương tiến triển.

Ở đợt bùng phát viêm khớp dạng thấp, khớp gối sưng và đỏ. Về lâu dài, tình trạng viêm dai dẳng gây tổn thương vĩnh viễn đến sụn và gân cơ. Từ đó dẫn đến biến dạng khớp gối.

Trong thoái hóa khớp gối, các cơ xung quanh gối có thể dần yếu đi, lâu dài dẫn đến tình trạng khớp gối bị hướng vào trong hoặc cong ra ngoài.

Rối loạn giấc ngủ

Tình trạng đau nhức khớp gối có thể dẫn đến khó ngủ. Bạn có thể phải thức dậy giữa đêm hoặc khó vào giấc ngủ do đau.

Việc thiếu ngủ có thể làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn. Điều này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống hay làm gia tăng nguy cơ mắc trầm cảm.

Tìm hiểu ngay bây giờ: Viêm khớp gối có nguy hiểm không?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nên đến gặp bác sĩ khi:

• Tình trạng đau hoặc viêm không đáp ứng với điều trị.
• Các triệu chứng trở nên xấu hơn hoặc xuất hiện các triệu chứng khác như sốt.
• Các triệu chứng ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, bao gồm cả giấc ngủ và đi bộ.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh cũng như hạn chế các biến chứng của bệnh.

Mọi đối tượng đều có khả năng mắc viêm khớp gối. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân mà các đối tượng có thể có sự khác biệt:

• Thoái hóa khớp gối: Khả năng thoái hóa khớp gối tăng lên ở những đối tượng sau 45 tuổi, phụ nữ dễ bị thoái hóa khớp hơn nam giới.
• Viêm khớp dạng thấp: Có xu hướng ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới. Tỷ lệ mắc viêm khớp dạng thấp cũng cao hơn ở Mỹ hay các nước Bắc Âu.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ viêm khớp gối như:

• Tuổi: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng thoái hóa khớp.
• Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp nhiều hơn nam giới.
• Cân nặng: Trọng lượng cơ thể làm tăng áp lực lên tất các khớp, đặc biệt là khớp gối.
• Di truyền: Các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến tình trạng thoái hóa khớp gối, viêm khớp dạng thấp, hay các bệnh hệ thống khác gây viêm khớp gối.
• Chấn thương: Các chấn thương hay công việc lặp đi lặp lại gây áp lực cho khớp gối trong thời gian dài chẳng hạn như ngồi xổm, nâng tạ, quỳ đều có thể gây thoái hóa khớp gối.
• Dinh dưỡng lối sống: Hút thuốc lá, các yếu tố môi trường hay chế độ ăn sẽ ảnh hưởng nhiều đến viêm khớp dạng thấp. 

Nguyên nhân của viêm khớp gối có thể rất đa dạng, bao gồm cả yếu tố bệnh lý và chấn thương.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh viêm khớp đầu gối:

• Chấn thương đầu gối và chấn thương dây chằng: Các tổn thương này có thể dẫn đến viêm cấp tính hoặc mãn tính, làm tổn hại đến khớp gối.
• Rách sụn chêm và gãy xương: Những tổn thương này có thể gây ra các biến chứng viêm nhiễm, làm suy yếu cấu trúc và chức năng của khớp gối.
• Viêm gân bánh chè và trật khớp chè đùi: Các vấn đề về bánh chè thường liên quan đến đau và viêm, ảnh hưởng đến toàn bộ khớp gối.
• Viêm bao hoạt dịch đầu gối: Viêm của túi dịch bao quanh khớp gối, gây đau và sưng.
• Bệnh Osgood-Schlatter: Một tình trạng phổ biến ở thanh thiếu niên đang trong giai đoạn phát triển, gây đau và sưng tại vùng dưới bánh chè.
• Thoái hóa khớp gối: Là nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm khớp gối, do sự mòn dần của sụn khớp theo thời gian.
• Viêm khớp dạng thấp, Bệnh Gout và Bệnh giả Gout: Các rối loạn chuyển hóa có thể gây viêm khớp, kèm theo sưng đau và hạn chế chuyển động.
• Viêm khớp nhiễm trùng: Nhiễm trùng trực tiếp tại khớp gối, gây viêm nhiễm nghiêm trọng và cần can thiệp y tế khẩn cấp.
• Hội chứng đau xương bánh chè: Tình trạng này gây đau và viêm xung quanh bánh chè, làm suy yếu chức năng khớp gối.

Những nguyên nhân này có thể xuất hiện độc lập hoặc phối hợp với nhau, làm trầm trọng thêm tình trạng viêm khớp gối.

Khám phá ngay: Nguyên nhân gây đau khớp gối trái

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến viêm khớp gối

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Liên hệ với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị và tái khám định kỳ.
• Duy trì hoạt động thể chất đều đặn để giảm đau và hạn chế cứng khớp.
• Duy trì cân nặng hoặc giảm cân nếu thừa cân để giảm áp lực lên khớp gối.
• Ngưng hút thuốc lá.
• Chú ý hạn chế các sinh hoạt gây áp lực lên khớp gối như leo cầu thang, ngồi xổm, quỳ.

Chế độ dinh dưỡng: Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng để duy trì cân nặng. Có thể tham khảo các chế độ ăn giúp chống viêm để giảm đau, giảm viêm khớp gối.

Tìm hiểu để bảo vệ bản thân: Viêm khớp gối nên ăn gì để tái tạo sức khỏe khớp hiệu quả?

Phương pháp phòng ngừa viêm khớp gối hiệu quả

Để phòng ngừa viêm khớp gối một cách hiệu quả, hãy tham khảo các biện pháp sau đây:

• Kiểm soát cân nặng;
• Hoạt động thể chất;
• Tránh chấn thương hay tạo áp lực cho khớp gối;
• Chế độ ăn phù hợp.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm khớp gối

Vì có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến viêm khớp gối, nên bác sĩ có thể hỏi bệnh sử, tiền căn bệnh cũng như yêu cầu thực hiện các xét nghiệm để giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân dẫn đến viêm khớp gối.

Chụp X-quang khớp gối

X-quang khớp gối là một xét nghiệm hình ảnh học phổ biến, thực hiện đơn giản, nhanh chóng và rẻ tiền. Chụp X-quang khớp gối có thể cho thấy các hình ảnh tổn thương xương và sụn khớp.

Chẩn đoán sớm: Thông tin chi tiết về kỹ thuật chụp X quang đầu gối

Chụp cộng hưởng từ (MRI) khớp gối

Chụp cộng hưởng từ là một xét nghiệm hình ảnh học giúp đánh giá toàn bộ các cấu trúc ở khớp gối như xương, sụn, dây chằng, gân, cơ, mạch máu. Đây là một xét nghiệm thực hiện phức tạp hơn và đắt tiền.

Chụp MRI được chỉ định khi chụp X-quang không đưa ra được nguyên nhân gây đau khớp gối.

Xét nghiệm máu

Bác sĩ có thể sẽ chỉ định thêm các xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân gây viêm khớp gối như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp gout hay viêm khớp gối do các rối loạn hệ thống miễn dịch khác gây ra.

Phương pháp điều trị viêm khớp gối hiệu quả

Điều trị bệnh viêm khớp gối có thể bao gồm nhiều phương pháp khác nhau nhằm giảm đau và cải thiện chức năng khớp:

• Quản lý cân nặng: Giảm cân có thể giảm áp lực lên khớp gối, từ đó làm giảm đau và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan.
• Hoạt động thể chất: Tập thể dục như đi bộ, đạp xe, hoặc tập thể dục dưới nước sẽ giúp tăng cường sức khỏe và độ dẻo dai của các cơ quanh khớp gối.
• Liệu pháp nhiệt hoặc lạnh: Áp dụng nóng hoặc lạnh lên khớp đau có thể giúp giảm đau và cứng khớp.
• Châm cứu: Đây là phương pháp không dùng thuốc, đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm đau do viêm khớp.
• Sử dụng thuốc điều trị viêm khớp gối: Các loại thuốc như acetaminophen, NSAIDs (như ibuprofen, naproxen) và corticoids có thể được sử dụng để giảm đau và viêm. Thuốc có thể được dùng theo toa, dạng uống hoặc tiêm trực tiếp vào khớp.

Để đạt hiệu quả tối ưu, việc điều trị viêm khớp gối nên được tiến hành dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, phù hợp với từng nguyên nhân cụ thể của tình trạng viêm khớp.

Khám phá phương pháp điều trị: Phác đồ điều trị viêm khớp gối và những điều cần biết