Ung thư xương: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Ung thư xương là một dạng khối u ác tính phát triển từ các tế bào trong xương. Bệnh này bao gồm sự phát triển nhanh chóng của các tế bào ung thư, có khả năng phá hủy mô xương khỏe mạnh và có thể lan rộng ra các bộ phận khác của cơ thể.

Những triệu chứng của ung thư xương

Trong giai đoạn đầu của bệnh, triệu chứng thường mờ nhạt và không dễ nhận biết, khiến người bệnh có xu hướng bỏ qua. Các biểu hiện thường gặp bao gồm cảm giác đau nhức chân tay, đau xương, và sức vận động suy giảm.

Khi bệnh tiến triển, kích thước của khối u tăng lên, các triệu chứng cũng biến đổi tương ứng với sự phát triển của khối u. Người bệnh sẽ thấy xuất hiện thêm một số dấu hiệu như:

• Cơn đau xương gia tăng, kéo dài, và lan rộng ra khu vực xung quanh: Đau xương mạnh mẽ, không ngừng nghỉ, có xu hướng lan tỏa ra vùng lân cận.
• Khu vực xương bị đau hiện tượng phù nề và đỏ: Phần xương bị đau bị sưng và đỏ, biểu hiện của tình trạng viêm hoặc bị tổn thương.
• Cảm giác kiệt sức thường xuyên, đôi khi đi kèm sốt nhẹ: Mệt mỏi liên tục không do vận động và thỉnh thoảng kèm theo sốt không cao.
• Mất cân bất thường: Giảm trọng lượng cơ thể đáng kể mà không do thay đổi chế độ ăn hoặc mức độ hoạt động.
• Xương yếu và dễ vỡ: Xương trở nên mong manh và dễ gãy, ngay cả khi chịu lực nhẹ.
• Cảm nhận được khối u cứng trong các xương dài của chi: Phát hiện các cục cứng bất thường trong xương, thường là dấu hiệu của sự phát triển của khối u.

Xem thêm: Các dấu hiệu ung thư xương ở trẻ em

Tác động triệu chứng ung thư xương đối với bệnh nhân 

Các triệu chứng ung thư xương gây ảnh hưởng mãnh mẽ đến cuộc sống của bệnh nhân. Đau xương dữ dội cản trở các hoạt động hàng ngày, trong khi mệt mỏi liên tục và sụt cân không rõ nguyên nhân làm suy giảm sức khỏe tổng thể. Tình trạng này còn gây hạn chế vận động do tổn thương xương và mô xung quanh, ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc bản thân và tham gia vào xã hội.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh ung thư xương

Biến chứng của ung thư xương là cắt cụt chi nếu các khối u lớn và nặng nhất là tử vong. 

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Những ai có nguy cơ mắc phải ung thư xương?

Ung thư xương có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng mỗi loại ung thư lại có nhóm tuổi mà nó thường gặp hơn:

• Osteosarcoma: Thường gặp nhất ở thanh thiếu niên từ 10 đến 19 tuổi, liên quan đến sự phát triển xương trong giai đoạn dậy thì.
• Ewing Sarcoma: Chủ yếu phát triển ở trẻ em từ 0 đến 14 tuổi và thanh thiếu niên, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn.
• Chondrosarcomas và Spindle Cell Sarcomas: Thường gặp ở người lớn trong khoảng từ 30 đến 60 tuổi.
• Chordomas: Phổ biến hơn ở người lớn trên 50 tuổi.

Mặc dù tuổi tác là một yếu tố quan trọng, việc có các yếu tố nguy cơ này không đồng nghĩa với việc bạn chắc chắn sẽ mắc bệnh.

Nguyên nhân chính xác của ung thư xương chưa được hiểu rõ, tuy nhiên, một số yếu tố được biết đến có thể làm tăng nguy cơ phát triển các khối u bất thường trong xương. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nguy cơ cao hơn nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư xương hoặc sụn.
• Tiếp xúc với xạ trị: Những người đã trải qua xạ trị có khả năng cao hơn phát triển ung thư xương.
• Bệnh Paget: Một tình trạng làm cho xương bị gãy và tái phát triển một cách bất thường.
• Khối u sụn: Sự hiện diện của nhiều khối u trong sụn, một loại mô liên kết trong xương, cũng có thể làm tăng nguy cơ.

Các yếu tố này không đảm bảo sự phát triển của ung thư xương nhưng làm tăng nguy cơ

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư xương

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 
• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Bệnh nhân cần lạc quan. Tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

Chế độ dinh dưỡng:

Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.

Tìm hiểu thêm: Dinh dưỡng cho người bệnh ung thư xương

Phương pháp phòng ngừa ung thư xương hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Ung thư xương thường do di truyền nên gần như không thể phòng ngừa được, chỉ có thể quan sát các dấu hiệu bất thường và đi tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện sớm và chữa trị kịp thời.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư xương

Chẩn đoán hình ảnh

Các xét nghiệm hình ảnh có thể giúp xác định vị trí và kích thước của các khối u xương, và liệu các khối u có di căn đến các bộ phận khác của cơ thể hay không. Các loại xét nghiệm hình ảnh được khuyến nghị phụ thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng cá nhân của bạn. Các bài kiểm tra có thể bao gồm:

• Quét xương;
• Chụp cắt lớp vi tính (CT);
• Chụp cộng hưởng từ (MRI);
• Chụp cắt lớp phát xạ Positron (PET);
• Tia X.

Sinh thiết kim hoặc phẫu thuật

Chèn kim qua da và vào khối u: Trong khi sinh thiết bằng kim, bác sĩ sẽ đưa một cây kim mỏng qua da và hướng dẫn nó vào khối u. Bác sĩ của bạn sử dụng kim để loại bỏ các mảnh mô nhỏ từ khối u.

Phẫu thuật để loại bỏ một mẫu mô để xét nghiệm: Trong quá trình sinh thiết phẫu thuật, bác sĩ sẽ rạch một đường qua da và loại bỏ toàn bộ hoặc một phần khối u.

Đánh giá các giai đoạn ung thư xương

Xác định mức độ (giai đoạn) của ung thư sẽ hướng dẫn các lựa chọn điều trị. Các yếu tố được xem xét bao gồm:

• Kích thước của khối u.
• Ung thư phát triển nhanh như thế nào.
• Số lượng xương bị ảnh hưởng, chẳng hạn như các đốt sống liền kề trong cột sống.
• Liệu ung thư có di căn đến các bộ phận khác của cơ thể hay không.
• Các giai đoạn của ung thư xương được biểu thị bằng số La Mã, từ 0 đến IV. Các giai đoạn thấp nhất cho thấy rằng khối u nhỏ hơn và ít hung hãn hơn. Đến giai đoạn IV, ung thư đã di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.

Xem thêm: 

• Xét nghiệm tầm soát ung thư xương
• Phát hiện sớm là chìa khóa để kiểm soát ung thư xương

Phương pháp điều trị ung thư xương hiệu quả

Các lựa chọn điều trị cho bệnh ung thư xương dựa trên loại ung thư mắc phải, giai đoạn ung thư, sức khỏe tổng thể. Ví dụ, một số bệnh ung thư xương được điều trị chỉ bằng phẫu thuật; một số với phẫu thuật và hóa trị liệu; và một số bằng phẫu thuật, hóa trị và xạ trị.

Phẫu thuật

Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ toàn bộ khối u ung thư. Trong hầu hết các trường hợp, điều này liên quan đến các kỹ thuật đặc biệt để loại bỏ khối u thành một mảnh duy nhất, cùng với một phần nhỏ mô khỏe mạnh bao quanh nó. Bác sĩ phẫu thuật sẽ thay thế xương đã mất bằng một số xương từ một vùng khác trên cơ thể, bằng vật liệu từ xương hoặc bằng vật liệu thay thế bằng kim loại và nhựa cứng.

Ung thư xương rất lớn hoặc nằm ở một điểm phức tạp trên xương có thể phải phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần chi (cắt cụt chi). Khi các phương pháp điều trị khác đã được phát triển, việc cắt cụt chi ngày càng trở nên ít phổ biến hơn. Nếu cần phải cắt cụt chi, có thể sẽ được lắp một chi giả và trải qua quá trình đào tạo để học cách làm các công việc hàng ngày bằng cách sử dụng chi mới của mình.

Hóa trị liệu

Hóa trị sử dụng các loại thuốc chống ung thư mạnh, thường được truyền qua tĩnh mạch (tiêm tĩnh mạch), để tiêu diệt các tế bào ung thư. Tuy nhiên, loại điều trị này có hiệu quả đối với một số dạng ung thư xương hơn những dạng khác. Ví dụ, hóa trị thường không hiệu quả lắm đối với ung thư chondrosarcoma, nhưng nó là một phần quan trọng trong điều trị ung thư xương và sarcoma Ewing.

Xạ trị

Xạ trị sử dụng chùm năng lượng công suất cao, chẳng hạn như tia X, để tiêu diệt tế bào ung thư.

Xạ trị thường được sử dụng trước khi phẫu thuật vì nó có thể thu nhỏ khối u và dễ dàng loại bỏ hơn. Điều này có thể giúp giảm thiểu khả năng cần thiết phải cắt cụt chi.

Xạ trị cũng có thể được sử dụng ở những người bị ung thư xương không thể loại bỏ bằng phẫu thuật. Sau khi phẫu thuật, xạ trị có thể được sử dụng để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào có thể còn sót lại. Đối với những người bị ung thư xương giai đoạn cuối, xạ trị có thể giúp kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng, chẳng hạn như đau.

Xem thêm: Ung thư xương có chữa được không?