Rối loạn tiền đình: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Rối loạn tiền đình làm mất cân bằng tư thế làm cho người bệnh hay bị chóng mặt, hoa mắt, quay cuồng, ù tai, lảo đảo, buồn nôn. Bệnh hay tái phát và làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn tiền đình

Người bị rối loạn tiền đình thường gặp các triệu chứng sau:

• Chóng mặt: Cảm thấy quay cuồng, chao đảo, kho khăn khi thay đổi tư thế, thậm chí không thể đứng lên được. Thường do tổn thương dây thần kinh ngoại biên hay hệ thần kinh não bộ bị chèn ép. Đối với trường hợp này thì thường chỉ cần nghỉ ngơi thì các triệu chứng trên sẽ chấm dứt.
• Mất thăng bằng: Đi lại khó khăn, cảm giác lâng lâng, muốn di chuyển phải bám víu vào người hay vật mới đi được. Nguyên nhân do sự tắc nghẽn toàn bộ tiền định, tiểu não, mắt và ngoại tháp.
• Mất ý thức: Mất ngủ, ngất xỉu do lượng máu đến não giảm; rối loạn chức năng tim và hạ huyết áp. Các triệu chứng càng kéo dài thì càng dễ bị mất ý thức.

Xem thêm: Các triệu chứng rối loạn tiền đình

Tác động của rối loạn tiền đình đối với sức khỏe

Rối loạn tiền đình về cơ bản không gây nguy hiểm cho tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời và hợp lý, nó sẽ gây khó tập trung, giảm sút hiệu quả công việc, nguy hiểm khi tham gia giao thông.

Đối với bệnh nhân lớn tuổi, nguy hiểm lớn nhất của rối loạn tiền đình là nguy cơ té ngã cao, dẫn đến dễ gặp chấn thương nguy hiểm.

Biến chứng có thể gặp khi mắc rối loạn tiền đình

Biến chứng của rối loạn tiền định là mất thính lực.

Thông tin thêm: Bệnh rối loạn tiền đình có nguy hiểm không?

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng của rối loạn tiền đình thường không cảnh báo sự trầm trọng của bệnh lý, nhưng khi nó xuất hiện kèm theo các dấu hiệu như sốt cao trên 38 độ C, đau đầu đột ngột, nói khó, giảm hay mất thị lực, mất thính giác, không định hướng được không gian hay thời gian, run rẩy, mất ý thức, tê đầu ngón tay, ngón chân, dễ té ngã, chao đảo, nhịp tim nhanh chậm bất thường, đau tức ngực,.. nên đến gặp bác sĩ ngay thì nó thường cảnh báo các dấu hiệu bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Xem thêm: Rối loạn tiền đình khám ở bệnh viện nào uy tín?

Những ai có nguy cơ mắc phải rối loạn tiền đình?

Người lớn tuổi thường dễ mất cân bằng hay bị các bệnh lý gây chóng mặt.

Nữ giới có tỷ lệ mắc phải cao hơn nam giới.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải rối loạn tiền đình

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc rối loạn tiền đình, bao gồm:

• Tiền sử bị chóng mặt.
• Thiếu máu não.
• Tăng huyết áp.

Hiện vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra rối loạn tiền đình nhưng nó được cho là có liên quan đến:

• Nhiễm vi khuẩn hay virus ở tai.
• Rối loạn tuần hoàn máu ảnh hưởng đến não hoặc tai.
• Gặp chấn thương ở đầu.

Xem thêm: Nguyên nhân bị rối loạn tiền đình là gì?

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của rối loạn tiền đình

Chế độ sinh hoạt:

• Thận trọng trong việc vận động, tư thế sinh hoạt, không thay đổi tư thế một cách đột ngột (như quay cổ hay đứng lên ngồi xuống).
• Giảm căng thẳng, lo âu.
• Không đọc sách báo khi đang đi tàu xe.
• Nếu cảm thấy chóng mặt, nên ngồi hay nằm ngay xuống.
• Ngừng hút thuốc lá.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin nhóm B (B6, B9), vitamin C và magie.
• Uống đủ nước, đặc biệt là các loại nước trái cây.
• Hạn chế các thực phẩm có nhiều đường hay nhiều muối.
• Tránh sản phẩm có chứa chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá.

Phương pháp phòng ngừa rối loạn tiền đình

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

• Thường xuyên tập thể dục thể thao.
• Đối với người làm văn phòng, tránh ngồi quá lâu trước máy tính.
• Thường xuyên thực hiện các bài tập vận động vùng cổ - gáy.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
• Có chế độ nghỉ ngơi đầy đủ.

Xem thêm:

• Rối loạn tiền đình bao lâu thì khỏi?
• Rối loạn tiền đình có quan hệ được không?
• Mối liên hệ giữa rối loạn tiền đình và cao huyết áp

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán rối loạn tiền đình

Lâm sàng

• Chóng mặt: Bệnh nhân cảm thấy đồ vật xoay tròn, có cảm giác sợ té ngã, kèm nôn và buồn nôn.
• Rung giật nhãn cầu.
• Mất thăng bằng.
• Có thể có kèm các rối loạn thần kinh thực vật: Mạch nhanh, vã mồ hôi,...
• Cần chú ý thêm các dấu hiệu thần kinh như viêm tai giữa, bất thường thính lực.
• Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính: Chóng mặt xảy ra đột ngột khi thay đổi tử thế, cảm giác xoay tròn, thường kéo dài từ 1 – 2 phút, có thể có thèm theo buồn nôn và nôn. Hay gặp ở những người từng có chấn thương vùng đầu, nhiễm trùng hô hấp trên do virus làm tổn thương mê đạo.

Cận lâm sàng

• Xét nghiệm cơ bản thường quy.
• Siêu âm mạch máu ngoài sọ.
• MRI sọ não, CT Scan sọ não trong trường hợp chóng mặt có nguồn gốc trung ương.

Thông tin thêm: Rối loạn tiền đình khám khoa nào cho kết quả chính xác?

Phương pháp điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả

Nguyên tắc điều trị

• Điều trị tùy vào nguyên nhân.
• Xử lý cơn chóng mặt cấp.
• Trong cơn chóng mặt cấp, cho người bệnh nằm thấp đầu, không di chuyển, ít ánh sáng.

Thuốc điều trị cơn chóng mặt cấp 

• Thuốc chống nôn: Metoclopramide, domperidon, dimenhydrinate.
• Thuốc điều trị chóng mặt: Betahistine, flunarizine, cinnarizine, acetyl leucine.
• Thuốc giải lo âu: Diazepam.
• Thuốc hỗ trợ điều trị suy giảm nhận thức tiền đình: Ginkgo biloba, piracetam, almitrine – raubasine.

Đối với cơn chóng mặt kích phát lành tính cần tái khám mỗi 2 tuần/ lần. Sau giai đoạn cấp, bệnh nhân nên được điều trị củng cố thêm 3 – 4 tuần.

Xem thêm: Phác đồ điều trị rối loạn tiền đình