Phương pháp điều trị bại não bằng đông y

Tại một số bệnh viện đã xây dựng mô hình điều trị bại não bằng đông y kết hợp với y học hiện đại, giữa y học với giáo dục, bước đầu mang lại hiệu quả khả quan.

Nguyên nhân gây bệnh

Nếu như y học hiện đại xác định nguyên nhân bệnh bại não theo hướng trước sinh, trong khi sinh và sau khi sinh thì phương pháp điều trị bại não bằng đông y, y học cổ truyền lại giải thích như sau:

Y học cổ truyền không có từ bại não. Những biểu hiện của bệnh như yếu liệt, chậm phát triển trí tuệ được xếp tương đương với “chứng nuy”, “chứng ngũ trì”, “chứng ngũ nhuyễn”.

Theo quan niệm đông y, não là bể của tủy, có quan hệ mật thiết với Thận. Nếu Thận tinh bất túc, không nuôi dưỡng được cốt tủy sẽ làm não bể hư rỗng. Can, Thận đồng nguồn, Thận thủy đầy đủ sẽ dưỡng được Can mộc tốt. Nếu Thận thủy suy hư, Can mộc bị thất dưỡng (do Can chủ cân, nên khi Can bị thất dưỡng sẽ xuất hiện cân suy yếu). Vì thế, nếu Can huyết bất túc, Thận khí hư đều dẫn đến não thất dưỡng, bể tủy suy yếu không nhuận được cân, khiến chân tay bất dụng.

Y học cổ truyền không có từ bại não mà chỉ có tương đương với “chứng nuy”, “chứng ngũ trì”, “chứng ngũ nhuyễn”

Đương nhiên Tỳ Vị hư cũng ảnh hưởng đến nguồn sinh huyết, huyết không dưỡng được Can, Can tàng huyết không đủ, đưa đến cân thất dưỡng gây nên chứng nuy.

Do ôn nhiệt độc tà hoặc nhiệt khiến cho Phế bị nhiệt nung nấu mà tân dịch tiêu hao. Phế không làm tròn vai trò thông điều thủy đạo, lại không làm tròn vai trò Tướng phó chi quan đối với Tâm tạng nên khí huyết không đến, do đó cân mạch toàn thân không được nuôi dưỡng nhu nhuận mà sinh ra chứng nuy.

Do chấn thương (bất nội ngoại nhân) gây huyết ứ làm tắc trở kinh lạc sinh chứng nuy. Từ đó sẽ có phương pháp điều trị bại não bằng đông y phù hợp.

Triệu chứng lâm sàng

Để điều trị bại não bằng đông y thì cần tìm hiểu trong đông y quan niệm triệu chứng bại não như thế nào. Có 5 thể lâm sàng:

Thể Thận tinh bất túc:

• Tứ chi liệt, teo.
• Phát triển thể chất và trí tuệ kém: nói không rõ, thóp không kín, cổ, lưng mềm.
• Rêu lưỡi trắng, mạch vi tế.

Thể Can Thận âm hư:

• Liệt hai chi dưới, cổ gáy cứng, chân tay cử động chậm.
• Khi đứng chân co rút, bước không thẳng.
• Mặt, mắt co kéo, nói không rõ.
• Lưỡi đỏ, mạch vi sác.

Thể Âm tân hư:

• Liệt tứ chi, cơ teo, môi miệng khô nứt, kèm sốt thấp.
• Đạo hãn. Lưỡi đỏ, rêu nứt, mạch tế sác.

Thể Ứ tắc não lạc:

• Liệt chi dưới, trí lực giảm, tóc rụng, gân nổi rõ ở mặt, đầu.
• Tứ chi quyết lạnh.
• Chất lưỡi tối tím, mạch tế sáp.

Thể Đàm thấp nội tắc:

• Bại não liệt tứ chi, có đờm ở họng, có khi điên hoặc co giật, kèm buồn ói, ói mửa.
• Rêu vàng nhớt. Mạch hoạt sác.

Điều trị bại não bằng đông y

Điều trị bại não bằng đông y

Thể Thận tinh bất túc:

• Pháp trị: Chấn tinh ích tủy, bổ Thận kiện não.
• Bài thuốc: “Hữu quy hoàn gia giảm” gồm: Thục địa 15g, Hoài sơn 15g, Thỏ ty tử 9g, Câu kỷ 9g, Nhung giác giao 12g, Quy bản 11g, Tử hà sa 4,5g, Đương quy 15g, Đỗ trọng (sao) 15g.

Thể Can Thận âm hư:

• Pháp trị: Tư bổ can thận, tức phong, tiềm dương.
• Bài thuốc: “Đại định phong chu gia giảm” gồm Xích thược 12g, Bạch thược 12g, A giao 12g, Quy bản 12g, Sinh địa 12g, Ngũ vị tử 3g, Mẫu lệ 4,5g, Mạch đông 15g, Chích thảo 5g, Kê tử hoàng 1 cái, Miết giáp 15g, Trân châu 30g, Địa long 12g.

Thể Âm tân hư:

• Pháp trị: Tư âm sinh tân.
• Bài thuốc: “Tăng dịch thang” gồm Sinh địa 30g, Mạch đông 30g, Huyền sâm 15g, Sơn dược 15g, Sa sâm bắc 12g, Sa sâm nam 12g, Thạch hộc 30g, Thiên hoa phấn 12g.

Thể Ứ tắc não lạc:

• Pháp trị: Hoạt huyết hóa uất, tỉnh não thông khiếu.
• Bài thuốc: “Thông khiếu hoạt huyết thang” gồm Xích thược 15g, Xuyên khung 6g, Đào nhân 9g, Nhung hươu 0,15g, Đan sâm 15g, Gừng khô 3g, Huỳnh kỳ 60g.

Thể Đàm thấp nội tắc:

• Pháp trị: Kiện tỳ hóa đàm, tức phong tỉnh não.
• Bài thuốc: “Hoàng liên ôn đờm thang” gồm Hoàng liên 3g, Bán bạ chế 9g, Đờm tinh 3g, Tích thực 9g, Trúc nhự 9g, Bạch truật (sao) 9g, Thiên ma 15g, Phục linh 15g, Xương bồ 3g.

Điều trị bại não bằng đông y - phương pháp cấy chỉ y học cổ truyền

Điều trị bại não bằng đông y - phương pháp cấy chỉ y học cổ truyền

Đã có một số công trình nghiên cứu về kết hợp giữa đông y - y học cổ truyền và y học hiện đại trong điều trị bại não. Cơ sở khoa học của phương pháp cấy chỉ là kích thích sự hồi phục của các trung khu thần kinh trên vỏ não và hệ thống thần kinh ngoại vi; tăng cường máu cung cấp đến các vùng cơ liệt và não bộ; tăng cường dinh dưỡng tại chỗ, kích thích cơ thể tăng sinh các hoạt chất sinh học có tác dụng giảm đau, chống viêm, phục hồi tổ chức thần kinh bị tổn thương.

Tuy nhiên, trên thực tế, điều trị bại não bằng đông y nếu chỉ cấy chỉ đơn thuần thì có tác dụng hiệu quả trong điều trị các bệnh kèm theo trên các trẻ tổn thương não như viêm phổi, táo bón,…Còn muốn trẻ vận động tốt hơn, vẫn cần phải kết hợp với các phương pháp khác như xoa bóp bấm huyệt, phục hồi chức năng mới đem lại hiệu quả cao nhất.

Ánh Phạm