Cảnh báo: nCoV có thể ẩn sâu trong phổi bệnh nhân đã hồi phục

Nghiên cứu đang chờ thẩm duyệt trên tạp chí Cell hôm 28/3 có thể giải thích tại sao ngày càng nhiều bệnh nhân hồi phục dương tính trở lại. Nghiên cứu cung cấp bằng chứng bệnh lý đầu tiên về tàn dư của virus trong phổi một bệnh nhân xét nghiệm âm tính 3 lần liên tiếp, nhóm nghiên cứu đứng đầu là tiến sĩ Bian Xiuwu ở Đại học Quân Y tại Trùng Khánh, tây nam Trung Quốc.

nCoV có thể ẩn sâu trong phổi bệnh nhân đã hồi phục

Những nghiên cứu mới nhất về virus nCoV

Nghiên cứu dựa trên kết quả khám nghiệm xác một cụ bà 78 tuổi chết sau khi nhiễm nCoV. Bà nhập viện ở Bệnh viện Trung ương Tam Hiệp tại Trùng Khánh hôm 27/1 khi bị ngã và có kết quả dương tính với nCoV. Bệnh nhân sau đó bộc lộ các triệu chứng. Trải qua hai tuần điều trị kháng virus, bà sẵn sàng xuất viện vào ngày 13/2 với kết quả xét nghiệm âm tính ba lần dựa trên mẫu bệnh phẩm lấy từ hốc mũi và họng. Phim chụp cắt lớp vi tính cho thấy tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, một ngày sau, bệnh nhân bị ngưng tim và qua đời.   

Ca bệnh này cho thấy chúng ta cần hiểu rõ sự phát sinh bệnh lý của Covid-19, Bian và đồng nghiệp kết luận. Cộng đồng y khoa vẫn chưa xác định được nCoV ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể của bệnh nhân đã hồi phục. Khi khám nghiệm, các nhà nghiên cứu không tìm thấy dấu vết của virus trong gan, tim, ruột, da hoặc tủy xương của bệnh nhân. Nhưng họ phát hiện hạt virus hoàn chỉnh ở mô sâu trong phổi người phụ nữ. Họ quan sát mẫu mô dưới kính hiển vi điện tử và xác nhận sự tồn tại của virus nguyên vẹn được bao phủ bởi lớp vỏ có gai giống hình vương miện. 

Các nhà khoa học đang dày công nghiên cứu về virus nCoV

Virus ẩn náu có gây ra bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào không?

Virus ẩn náu không gây ra bất kỳ triệu chứng nào rõ rệt. Mô phổi có tổn thương thường gặp do lây nhiễm nCoV, nhưng virus vắng mặt ở các bộ phận còn lại trong cơ thể khiến việc phát hiện trở nên khó khăn bởi phương pháp xét nghiệm sử dụng đại trà hiện nay không thể thu thập mẫu bệnh phẩm ở sâu trong phổi. Nhóm của Bian đề xuất rửa phế quản phế nang (bronchoalveolar lavage) của bệnh nhân trước khi xuất viện để phát hiện chính xác hơn virus ẩn giấu. Phương pháp này bao gồm đặt ống mềm bơm dung dịch nước muối vào phổi bệnh nhân qua miệng. Chẩn đoán kiểu này phức tạp, tốn thời gian và có chi phí cao hơn so với lấy mẫu dịch lỏng ở mũi hoặc họng. 

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang điều tra tại sao một số bệnh nhân Covid-19 đã hồi phục dương tính trở lại

"Cách làm trên khá phi thực tế. Bệnh nhân sẽ phải chịu đựng nhiều và không có gì đảm bảo kết quả chính xác 100%", một bác sĩ giấu tên điều trị bệnh nhân Covid-19 ở bệnh viện công tại Bắc Kinh nhận xét. 

Hơn 160 bệnh nhân đã hồi phục ở Hàn Quốc xét nghiệm dương tính lần thứ hai, theo thông báo của giới chức y tế nước này hồi đầu tháng. Những ca tương tự cũng được ghi nhận ở Trung Quốc đại lục, Hong Kong, Đài Loan, Việt Nam, Philippines và nhiều nước khác. Một số trường hợp cá biệt tái nhiễm 70 ngày sau khi bệnh nhân xuất viện.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang điều tra tại sao một số bệnh nhân Covid-19 đã hồi phục dương tính trở lại. Tuần trước, WHO cảnh báo không có bằng chứng người nhiễm nCoV sẽ miễn dịch hoàn toàn với virus. Với số bệnh nhân bình phục ngày càng tăng, hiện tượng này có thể ảnh hưởng tới biện pháp kiểm soát dịch bệnh và phát triển vaccine. Một vài nhà khoa học suy đoán kết quả dương tính có thể do lỗi xét nghiệm. Một số kit xét nghiệm có thể cho kết quả âm tính giả do có quá ít virus trong mẫu bệnh phẩm. 

Hồi tháng 3/2020, một nhóm nghiên cứu ở Trung Quốc phát hiện vài bệnh nhân, đặc biệt là người trẻ tuổi, có quá ít kháng thể sau khi hồi phục, có nghĩa họ có thể nhiễm nCoV lần nữa hoặc không thể ức chế virus còn lại trong cơ thể. Khoảng 14% bệnh nhân hồi phục trong một nghiên cứu tại Quảng Châu vào tháng 2/2020 nhập viện trở lại với kết quả xét nghiệm dương tính. 

Tuy nhiên, đầu tháng 4/2020, giáo sư Chung Nam Sơn, cố vấn khoa học hàng đầu của chính phủ Trung Quốc, cho biết phần lớn kết quả xét nghiệm dương tính ở bệnh nhân đã hồi phục do các đoạn gene còn sót lại của virus gây ra. Ông khẳng định có bằng chứng trực tiếp cho thấy bệnh nhân đã hồi phục có thể lây nhiễm sang người khác.

Vì dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, vẫn chưa có vaccine điều trị bệnh nên các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang thực những nghiên cứu. Hiện tại cũng đã có nhiều loại vaccine COVID-19 đang được nghiên cứu và phát triển. Có điều chúng ta vẫn phải chờ từ 1 năm đến 1 năm rưỡi mới có thể hoàn toàn sẵn sàng.

Bảo Hân